doorgaans gepaard met levendige gedachtewisselingen over de
implicaties van de wijzigingen en lijkt daarmee een goede opmaat
voor de coöperatievernieuwing die in de komende jaren verder
gestalte zal krijgen.
Verschuiving van rente- naar provisieresultaat
De ontwikkeling van de Rabobankorganisatie tot 'Allfinanz-concern'
komt ook tot uitdrukking in de resultatenrekening van de lokale
Rabobanken. Daaruit komt een verdere verschuiving van rente-
margeresultaten naar provisieresultaten naar voren. De verwachting
is dat deze verschuiving zich verder zal doorzetten, aangezien de
druk op de rentemarge zal blijven bestaan vanwege de concurrentie
verhoudingen en het lage renteniveau.
ALLFINANZ-MIDDELENSTROMEN LOKALE RABOBANKEN 1996-1998
Sparen inclusief Tante Agaath-obligaties en deposito's in vreemde valuta,
betalen inclusief rekening-courant in vreemde valuta
22
BEDRAGEN IN MILJARD
1996 1997 1998
SPAREN VERZEKERD SPAREN
BETALEN BELEGGEN
Behalve in de resultatenrekening doet de ontwikkeling van de
Rabobank tot 'Allfinanz-concern' zich ook voor in het kasstroom
overzicht. Dit geeft een beeld van de wijze waarop de Rabobank
inspeelt op veranderende voorkeuren van haar klanten. In 1998
hebben klanten per saldo minder middelen in aandelen en obligaties
gestoken, namelijk 4,8 (7,1) miljard. Halverwege het jaar was er
een kentering. De Azië-crisis en de daaropvolgende koerscorrecties
op de effectenbeurzen hebben de animo voor beleggingen enigszins
getemperd. De geringere geldstroom richting beleggingen had zijn
weerslag in een grotere spaar- en betaalstroom. Aan spaarmiddelen
werd door bedrijven en particulieren per saldo (inclusief rente
bijschrijving) 6,3 (5,2) miljard ingelegd, naast 0,9 (0,2) miljard
die klanten in Tante Agaath-obligaties belegden. De saldi op
betaalrekeningen en zakelijke rekeningen-courant stegen met maar
liefst 5,1 (2,0) miljard, hetgeen niet alleen het gevolg was van de
verkoop van effecten, maar (vooral wat bedrijven betreft) ook een
uitvloeisel van de gunstige economische ontwikkelingen.
Om klanten te voorzien in hun behoefte aan meer advieskracht en
passende producten zal de voortgaande ontwikkeling van de Rabo
banken gepaard gaan met een groei van activiteiten op het gebied
van beleggen, verzekeren, betalen en werknemersregelingen. De
uitdaging in 1998 is geweest om de kennis die de Rabobank heeft
van de markt, klanten en bedrijven te combineren met haar kennis
als financiële dienstverlener. Voortgaande inspanningen zijn erop
gericht om die kennis - in samenspraak met klanten en partners -
maximaal te benutten en zo effectief mogelijk bij de klanten te
krijgen in de vorm van financiële oplossingen.