25
26
27
28
29
30
31
1 januari
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13 januari
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
1
2
3
Economische kalender 1994
De tweede fase van de Economische en Monetaire Unie in Europa (EMU)
gaat in. Het Europese Monetaire Instituut, de voorloper van de toekomstige
Europese centrale bank, gaat van start en in Frankrijk wordt de centrale
bank onafhankelijk van de overheid. Ofschoon in het begin van het jaar
nog alom scepsis heerst omtrent de komst van de EMU, keert het politieke
klimaat zich in de loop van het jaar ten goede. Het optredende econo
misch herstel, de daardoor ontstane gunstige ontwikkeling van de over
heidsfinanciën en de relatieve rust op de Europese valutamarkten brengen
een EMU voor althans de kern van Europa terug op de politieke agenda.
Het Nationale Landbouwdebat gaat van start. Gewijzigde marktomstan
digheden en het groeiende belang dat aan een leefbaar milieu wordt
gehecht, hebben de agrarische sector in een kritieke fase doen belanden.
De precaire situatie waarin grote delen van de agrarische sector inmiddels
verkeren, noopt tot een strategische heroriëntatie van deze bedrijfstak.
Hiertoe is door een initiatiefgroep de stichting Ter Zake'opgericht, die zich
ten doel stelt het debat over de toekomst van de Nederlandse land- en
tuinbouw en agribusiness te bevorderen. Dit debat, waarbij in beginsel de
gehele sector wordt betrokken, beoogt vernieuwende ideeën omtrent de
toekomstige ontwikkeling van de sector en de daarbij behorende organi
satorische structuur zichtbaar te maken. Nadat in eerste instantie een
diepgaande inventarisatie van de problematiek van deze sector is
gemaakt, is inmiddels fase twee van het debat gestart:zoekrichting voor
oplossingen. De activiteiten van de stichting zullen in september 1995 wor
den afgerond.
Technologie als motor
Automatisering en nieuwe technologische ontwikkelingen hebben
steeds snellere veranderingen tot gevolg. Binnen de bank komt de
technologie steeds meer in het hart van de onderneming te staan.
Oorspronkelijk diende de technologische vooruitgang als antwoord
op sterk opgelopen verwerkingskosten en als middel tot arbeids
besparing bij het snel toenemende aantal bankhandelingen. Maar
technologie treedt thans in toenemende mate op als motor in de
ontwikkeling van de bancaire dienstverlening. Gevolg daarvan is
dat geld zich steeds meer aan zijn stoffelijke verschijningsvorm
onttrekt. Geld wordt steeds minder tastbaar en nestelt zich meer en
meer in het hoofd en de computer van de gebruiker. Pincode, tele
bankieren, Rabofoon, chipcard en recente proeven om digitaal geld
via E-mail en Internet te verzenden zijn hiervan de voorbeelden.
Deze toenemende abstractie van geld is overigens geen nieuw ver
schijnsel. Door de historie heen heeft het geld door een toename
van het aantal functies steeds hogere sferen opgezocht. De verschui
ving van gouden en zilveren munten naar bankbiljetten in de zes
tiende eeuw, het loslaten van de Gouden Standaard, waardoor
bankbiljetten niet langer konden worden ingewisseld voor goud, en
in recentere jaren de hoge vlucht van het girale geld zijn eerdere
uitingen van deze toenemende abstractie. Ze zijn het gevolg van een
steeds complexer wordende samenleving. Geld loopt daarmee in de
pas met even abstracte ontwikkelingen in de economie, zoals het
verhandelen van melkquota, het via swaps ruilen van rente- en
valutarisico's door ondernemingen, of het creëren van nieuwe eigen
domsverhoudingen, zoals bij leasing.