Mensen en
bedrijfsmiddelen
werden de activiteiten nog sterker gericht
op de dienstverlening aan onze Nederlandse
cliënten en op de internationale agri-
business. De sterke groei van de afgelopen
jaren in de internationale dienstverlening
kon onverminderd worden voortgezet.
Dit werd mede mogelijk door de verdere
verbreding van kennis van de internationale
bankdiensten binnen het bedrijf.
De primaire doelstelling van ons buitenland-
bedrijf onderstreept het belang dat de orga
nisatie hecht aan een actieve participatie in
het handelsverkeer als internationale bank
voor het Nederlandse bedrijfsleven.
In de loop van het jaar kon met succes het
produkt 'Exportgarantie Italië' worden
geïntroduceerd, waarmee onzekerheden
over betalingstermijnen voor exporten naar
dat land worden weggenomen. Ook de
andere, specifiek in relatie met onze buiten
landse kantoren ontwikkelde produkten
kenden in het verslagjaar een groeiende
belangstelling. Voorts is in Singapore, in
aanvulling op de activiteiten van ons
kantoor aldaar, een merchant bank opge
richt en worden de activiteiten van het
kantoor Hong Kong met die van een facto-
ringmaatschappij uitgebreid. In de komende
jaren zullen wij op deze weg voortgaan.
Daarbij zullen de activiteiten niet alleen
gericht zijn op de verdere uitbouw van ons
vestigingennet, maar ook op voorlichting en
begeleiding van onze cliënten in het kader
van de Europese eenwording. Voorts zullen
naar verwachting efficiency-verbeteringen
in het betalingsverkeer positieve effecten
opleveren voor zowel de bank als haar
cliënten.
Verzekeringen
In het afgelopen jaar bedroeg de stijging
van de provisie-inkomsten uit assurantiebe
middeling bijna 1 3%. Deze ontwikkeling
overtrof de verwachtingen en was vooral toe
te schrijven aan extra bemiddelingsactivi
teiten voor levensverzekeringen met een
spaarelement.
De samenwerking met de onderlinge verze
keraars werd verder versterkt en met name
op het terrein van automatisering werd
vooruitgang geboekt. Bedoelde maatschap
pijen en Rabobank Nederland hebben
overeenstemming bereikt over de ontwikke
ling voor gezamenlijke rekening van het
zogenaamde Assurantie-Bemiddelings-
Model. Dit systeem zal zowel bij de aange
sloten banken als bij de verzekeraars leiden
tot aanzienlijke kostenreductie.
Reizen
De marktontwikkelingen in de sector van
het toerisme waren in het verslagjaar posi
tief. Het aantal vakanties, met name in de
vorm van georganiseerde en buitenlandse
reizen, nam duidelijk verder toe. De Rabo-
bankorganisatie heeft hiervan geprofiteerd.
In totaal boekten 904.000 (807.000)
personen een reis via onze plaatselijke
banken. Zowel omzet als provisie-inkomsten
toonden een stijging met 1 5%. Het groei
tempo van het resultaat bevond zich boven
dat van het activiteitenniveau. Dit was een
gevolg van een relatief hoger aandeel van
de beter renderende reizen in het totaal en
- door toegenomen automatiseringsinspan
ningen - meer efficiënte verwerking van
reserveringen.
Vastgoed Rabo Neder
land was bij een toe
nemend aantal on
roerend goed
projecten betrokken
Vastgoedactiviteiten
De onroerend goedmarkt toonde in het
verslagjaar evenals in 1987 een levendig
beeld. De 20 (1 9) Rabo Makelaardijen
konden ondanks verhevigde concurrentie
hun marktaandeel handhaven. Het aantal
bemiddelingen gaf een verdere groei te
zien. Iets minder dan de helft van de daaruit
voortvloeiende financieringen werd verricht
door onze organisatie.
Vastgoed Rabo Nederland BV noteerde
opnieuw een toeneming van de aangegane
verplichtingen in de sector koopwoningen
en in die van bedrijfsmatig onroerend goed.
In de vorm van projectfinanciering met risi
coparticipatie was onze vastgoed-dochter
partij bij 44 (36) projecten, omvattend
2.440 (2.020) woningen en 27.800
(1 5.100) m2 bedrijfsvloeroppervlakte.
28
Personeel
De vermindering van de groei van het
personeelsbestand werd in het verslagjaar
gecontinueerd. Het aantal medewerkers
werd uitgebreid met 554 (679) personen.
Ultimo 1 988 waren bij onze organisatie
33.200 (32.646) personen werkzaam,
waarvan 627 (620) op onze buitenlandse
kantoren en bij de ADCA-BANK AG.
Gemeten in volledige arbeidsplaatsen nam
de personeelsomvang toe met 436 (578)
mensjaren of 1,4 (1,9)% tot 30.833
(30.397) mensjaren. Gegeven het aanzien
lijk gestegen niveau van de activiteiten in
vrijwel alle bedrijfssectoren blijkt uit de
beperkte toeneming van de personeels
omvang een verbetering van de arbeids-
produktiviteit.
Het beleid gericht op het bevorderen van
het werken in deeltijd werd voortgezet.
De stijging van het aantal deeltijders bleef
evenals in 1 987 echter beperkt Zowel de
bedrijfsorganisatorische mogelijkheden als
de afnemende belangstelling in de externe
arbeidsmarkt, begrenzen de mogelijkheden
om het percentage deeltijders boven het
inmiddels bereikte niveau van bijna 20%
van het totale aantal medewerkers op te
voeren. Naast deeltijd-dienstverbanden kan
de personele bezetting worden afgestemd
op de bedrijfsdrukte door het aanwenden
van flexibele arbeidscontracten. Vooral bij
de aangesloten banken wordt hiervan in
29
