O 10 20 30 40 50 60 70 80
Middelen in rekening-courant van zakelijke relaties namen in het
verslagjaar toe met f 703 (837) miljoen. Dat is wederom een
aanzienlijke stijging. Verruimde liquiditeitsposities van niet-
agrarische bedrijven en uitbreiding van ons marktaandeel in deze
sector vormen de verklaring. De minder krachtige groei op het
platteland houdt verband met het feit dat de oplopende
investeringen daar mede uit eigen middelen worden gefinancierd.
In maart 1 983 heeft Rabobank Nederland voor het eerst een
US-dollarlening geplaatst op de eurokapitaalmarkt. Het betrof een
lening ter grootte van US$ 75 miljoen. In november werd
bovendien een f 100 miljoen guldennotes lening geplaatst.
Per saldo namen de op de openbare kapitaalmarkt aangetrokken
gelden af met bijna f 200 miljoen tot ruim f 7,3 miljard. De hierin
begrepen pandbrieven van de Rabohypotheekbank N.V. ad f 3,6
miljard ondergingen uiteindelijk qua volume vrijwel geen wijziging.
Voor waardepapieren (niet op naam gesteld) bestond wederom
nauwelijks belangstelling; het uitstaande bedrag liep terug tot f 2,7
miljard.
Tegen de achtergrond van de ruime, maar in het verslagjaar
afnemende liquiditeitspositie namen ook de door Rabobank
Nederland en de Rabohypotheekbank N.V. op de onderhandse
kapitaalmarkt opgenomen middelen nauwelijks toe.
De toevertrouwde middelen in totaliteit stegen uiteindelijk met
f 3,4 miljard of 4 (3)%. Ultimo 1983 kwam het totaal op f 89,2
(85,8) miljard.
Internationale activiteiten
Ook het afgelopen jaar stonden de ontwikkelingen op de
internationale kredietmarkt in belangrijke mate in het teken van de
schuldenlastproblemen van een groot aantal landen in Latijns-
24
Amerika en Afrika. Hun situatie bracht een serie aanvragen op
gang voor herstructurering van schulden en een groot aantal
verzoeken aan het Internationale Monetaire Fonds (I.M.F.) om
bijstandskredieten. In nauwe onderlinge samenwerking hebben de
centrale banken, de commerciële banken, het I.M.F., de westerse
overheden en de debiteurlanden een acute crisis weten te
voorkomen.
In de gekozen aanpak van directe onderhandelingen per land met
het I.M.F. en de crediteuren stonden drie onderling verbonden
elementen centraal: herstructurering van de bestaande schuld, het
verschaffen van nieuwe kredieten en de noodzaak van een
adequaat aanpassingsproces in de debiteurlanden. Mede door het
inmiddels op gang gekomen economisch herstel in enkele
belangrijke industrielanden heeft deze aanpak, die is gericht op
afwending van het gevaar van een internationale liquiditeitscrisis,
goede kans van slagen. De Oostbloklanden konden hun situatie in
de loop van het jaar aanzienlijk verbeteren. Toch zijn er in de
komende jaren in een groot aantal landen nog veel moeilijkheden te
overwinnen.
Deze ontwikkeling leidde tot een sterk terughoudende opstelling
van het bankwezen bij het verstrekken van nieuwe internationale
kredieten. Dit heeft in 1 983 geleid tot een verdere afname van de
groei van de internationale bancaire kredietverlening. Daar staat
tegenover dat de internationale obligatiemarkt - waar overigens
slechts eerste klas kredietnemers worden geaccepteerd - in de
afgelopen jaren een sterke groei heeft gekend.
Ons beleid met betrekking tot het eurodepositobedrijf bleef in het
licht van het vorenstaande gericht op een gematigde ontwikkeling.
De bij bankiers in binnen- en buitenland opgenomen middelen
namen met f 2,2 miljard toe, hetgeen in belangrijke mate was toe
te schrijven aan de gestegen dollarkoers.
Onze organisatie heeft met kracht verder gewerkt aan de verster
king van haar positie in het buitenlandse betalingsverkeer en de be
geleiding van de internationale goederenstroom van onze cliënten.
In het verslagjaar werd in dat kader het bedrijf in het buitenland
verder uitgebouwd. In april 1 983 werd een vertegenwoordiging te
Londen geopend. Eind 1 983 werd 84% van de aandelen van de
Allgemeine Deutsche Credit-Anstalt (ADCA-BANK A G.)
overgenomen. Deze bank beschikt in de Duitse Bondsrepubliek
overkantoren in Frankfurt, Berlijn, Bonn, Düsseldorf, Hamburg,
Hannover, München en Stuttgart. De overneming heeft ten doel
onze bedrijfscliënten beter te begeleiden binnen de landsgrenzen
van onze belangrijkste handelspartner.
De ontwikkeling in 1 983 van ons kantoor in New York is
bevredigend. Dit geldt vooral voor het vinden van aanknopings
punten in de voor ons belangrijke agri-sector. De gang van zaken
bij onze vestigingen op Curacao stemt tot tevredenheid. Ook onze
buitenlandse minderheidsdeelnemingen rapporteerden goede
resultaten.
In het samenwerkingsverband van de zes grote Westeuropese
25