grooten invloed op de inrichting van het geheele grondcrediet, ook voorzoover
dat wordt verzorgd door particulieren, spaarbanken en andere instellingen.
Als voordeelen voor den landbouw van hypotheken gesloten bij eene in
stelling, werkende als de hypotheekbanken door uitgifte van obligatiën of
pandbrieven op langen termijn, zijn steeds de volgende aangemerktj).
1 Onopzegbaarheid van de zijde der instelling binnen het tijdperk waar
voor de leening is aangegaan. Om deze redenen wordt een leening van
particulieren en zelf van spaarbanken minder geschikt geacht daar deze zich
niet willen of niet kunnen verbinden voor langen tijd. Daardoor vindt niet
zelden opzegging van hypotheken plaats door particulieren bij stijging van den
rentestand in de crisismaanden van het jaar 1914 zijn daarvan ook veel
voorbeelden bij de hypotheekbanken bekend geworden of wel bij versterf.
Dit geeft aanleiding tot het maken van niet onaanzienlijke kosten, soms juist
in een tijd, wanneer verzwaring van de voorwaarden der leeningen plaats
vindt. Uit eigen ervaring zijn mij voorbeelden bekend, dat in een jaar tijd
door sterfgeval van de geldschieters een hypotheek tweemaal moet worden
overgesloten. Spaarbanken kunnen in den regel niet voor langen tijd haar
geld vastleggen, omdat zij het zelve op korten termijn van de spaarders ont
vangen, terwijl particulieren zich vaak niet vast willen verbinden.
2°. De mogelijkheid van geleidelijke, jaarlijksche aflossing, waardoor de
schuld bij kleine gedeelten uit de jaarlijksche opbrengsten van het goed wordt
gedelgd. Particulieren willen in- den regel dergelijke amortisatiehypotheken
niet afsluiten, zij geven er de voorkeur aan het oorspronkelijke kapitaal in
zijn geheel te houden. Van annuïteitsleeningen, waarover later meer, is bij
particulieren in het geheel geen sprake. De mededinging der hypotheek
banken heeft echter particulieren en spaarbanken er reeds meermalen toe
gebracht te bewilligen in langdurige termijnen van de leeningen, terwijl ook bij
spaarbanken gedeeltelijke aflossingen wel worden aanvaard. Bovendien gaat van
de bezwaren tegen de opzegbaarheid der leeningen zeker iets weg door de
zekerheid, dat men toch steeds bij bankinstellingen geholpen zou kunnen
worden al blijft het bezwaar der kosten bij opzegging, welke in sommige
gevallen inderdaad zwaar kunnen drukken, bestaan.
Ook heeft het bestaan der hypotheekbanken dezen günstigen invloed gehad
op de hypotheekmarkt in het algemeen, dat de rentestand lager is dan hij
anders zou zijn geweest, doprdat de banken een groot aantal kapitalen aan
trekken, welke anders voor belegging op hypotheek niet in aanmerking zouden
38
x) Vgl. b.v. Dr. A. Buchenberger, Grundzüge der deutschen Agrarpolitik 2e Auflage
1899. Berlin 3e hoofdstuk 26 en 27.
