uitwinning en alleen als eerste hypotheek, terwijl iets hooger kqn worden
gegaan voor goederen van groote waarde
De leeningen zouden dan worden aangegaan voor niet minder dan vijf en
niet meer dan veertig jarenindien een langere periode zoude worden ge
nomen, diende aflossing in annuïteiten plaats te vinden, bij nalatigheid van
den debiteur of waardevermindering zou de schuld opvorderbaar zijn; de ge
bouwen moesten tegen brandschade verzekerd zijn.
De ontvanger zou dan pandbrieven aan den schuldenaar afgeven, naar
keuze gesplitst in stukken van 50, 100, 200 enz. tot 1000 gld. aan toonder
„onder verband van de onderpanden en gelden der Bank. Natuurlijk zou,
al wordt het niet uitdrukkelijk uitgesproken, de staat voor de pandbrieven en
de rente aansprakelijk moeten zijn.
Bachiene meende de rente op 4 te kunnen stellen onder aftrek van 1
der rente voor beheerskostenvoorts de rente der hypotheken op AaU half
jaarlijks bij vooruitbetaling te voldoen. De schuldenaars zouden de pand
brieven dan maar moeten verzilveren, ook de ontvanger zou dit tegen lU °/o
provisie op zich mogen nemen. Te beginnen met het 6e jaar zouden de
ontvangen aflossingen dienen voor uitloting van pandbrieven onder 1li kor
ting voor beheerskosten. De geldnemers zouden voor deze bemoeiingen 1U °/o
commissie betalen, terwijl wat van het renteverschil der hypotheken en pand
brieven overbleef na de verdere onkosten van de instelling, aan het Rijk zou
worden vergoed. De pandbrieven en coupons zouden vrij zijn van zegel, een
grootboek zou aan het Departement van Financiën worden aangelegd, behoor
lijke regeling van de vergoeding en de borgtochten van de ambtenaren, wien
op straffen verboden werd meer pandbrieven uit te geven dan onder verband
van hypotheek werd verleend, zou plaats vinden en het verdere aan eene
instructie worden overgelaten.
Deze' regeling was inderdaad goed doordacht; wel zou de practijk wel
spoedig hebben geleerd, dat bij eenige ontwikkeling het verband met de regi
stratie niet was vol te houden. Ware evenwel deze regeling tot stand ge
komen, dan zou zonder twijfel in het bijzonder voor den landbouw de toestand
in het midden der vorige eeuw aanmerkelijk beter zijn geweest.
Niet alleen toch was aan Bachiene gebleken, wat door onderscheidene van zijne
ambtgenooten werd bevestigd, dat in den regel 5 of meer voor hypotheek
rente werd betaald, maar de landbouwer zou vanwege den schuldeischer on-
19
x) In verschillende landen, o. a. verschillende Staten van Duitschland zijn dergelijke
rijksbanken opgericht, die bevredigend hebben gewerkt, vooral ook doordat zij overal
in het land de verkrijging van kapitaal hebben bevorderd. Zij hebben echter geenszins
de ontwikkeling gekregen van dè Landschaften of particuliere hypotheekbanken.
