hypotheek zooals wij thans toepassen. In een kapitaalrijk land als ons
vaderland in de zeventiende en achttiende eeuwwas dit kapitaal overvloedig
verkrijgbaar tegen lage rente, in overeenstemming met den heerschenden
lagen rentevoet hier te lande Ons grondcredietwezen werd destijds alom
geprezen. Toch werd ook toen reeds het euvel ondervonden dat de kapitalen
zich moeilijk over een grooten' afstand verplaatsen. Enkele landsgedeelten
hadden daardoor overvloed en zeer lage rente andere gebrek en hoogeren
rentevoet. Van bepaalde instellingen van grondcrediet was geen sprake, in
den zin welken wij daaraan thans hechten n.1 van instellingen, welke credieten
op onderpand van vast goed verleenen en het daarvoor benoodigde kapitaal
verkrijgen door de uitgifte van obligaties
De gevolgen van den zevenjarigen oorlog hebben in Pruisen, dat later door
andere staten is nagevolgd, die van den Napoleontischen tijd in ons land de
eerste in het bijzonder voor dit doel bestemde instellingen zien ontstaan, welke
als kinderen van den nood in den landbouw zijn te beschouwen. Zij zijn,
vooral in Duitschland van groote beteekenis geworden en voor de geschiedenis
van het grondcrediet van groote waarde. Later hebben zich andere instellingen
ontwikkeld welke met de oorspronkelijke enkele hoofdtrekken gemeen hebben,
en die in verschillende landen nog steeds voortgaan het grondcrediet te voorzien
en te bevorderen.
De zevenjarige oorlog (1 7561 763), die in een groot gedeelte van Duitschland
en Oostenrijk woedde en waaraan zoo vele staten deelnamen, heeft vooral,
2
1) Verschillende schrijvers hebben op den lagen rentevoet in Holland destijds de
aandacht gevestigd. Zoo Sir William Petty (1623—1687), die in zijn Political Arith-
metick, voorkomende in The Economic writings of Sir William Petty, Cambridge, 1899
schrijft (pg. 264): „The second Policy or help to trade used by the Hollanders, is
securing the Titles to Lands and Houseswherefore the Hollanders do by Registries
and other ways of Assurance make the Title as immovable as the LandsTheir
third Policy is Their Bank, the use whereof is to increase Mony.” Zoo ookjosias
Child in zijn verhandelingen over den handel (1669), Fransche uitgave: Traités sur le
commerce et sur les avantages qui résultent de la reduction de 1’intérest de 1’argent.
Amsterdam, 1755. (pg. 71): Quoiqu’ils (les Hollandais) n’ayent pas de loix qui limitent
expressément 1’intérêt de 1’argent au prix oü il est actuellementcependant ils ont
d’autres loix qui produisent le même effet chez eux, et qui le feroient aussi chez
nous, si nous voulions les imiter; une de celles-la est d’assurer les hypotéques par
leur régistres publics. Car nous voyons tous les jours que ce n’est pas tant 1’argent
qui nous manque en Angleterre, que des suretés que les prêteurs puissent regarder
comme infaillibles. Notre Compagnie des Indes nous en fournit tous les jours un
exemple bien remarquablepuisqu’elle emprunte, quand il lui plait, tout 1’argent, qu’elle
veut 4 pour cent. De rentestand in den tijd van deze geschriften wordt voor Holland
opgegeven van 3 tot 4 percent, terwijl in Frankrijk en Engeland de rentevoet tot het
dubbele en meer steeg. Zonder twijfel was de zekèrheid van den grondslag van het
hypotheekwezen van groot belang voor de credietverleening.
