komen. Daardoor is op den rentestand ook van particuliere beleenmgen een
voor den landbouw heilzame druk uitgeoefend.
De hypotheekbanken toch hebben door de uitgifte van hare pandbrieven
de gelegenheid geopend om allerlei bedragen, ook kleine, rentegevend te
beleggen met groote zekerheid. Doordat de uitgegeven pandbrieven verhan
delbaar zijn, kunnen ook die sommen daarin worden belegd, welke wel met
vandaag of morgen weer benoodigd zijn voor ander doel dergehjke gelden
toch behooren in depositobanken te worden gebracht of in spaarbanken
maar welke na geruimen tijd wellicht voor aankoop van land, uitbreiding
of verbouwing van huizen, aanschaffing van machines of gereedschappen,
beschikbaar worden gehouden.
Dergelijke sommen kunnen thans gemakkelijk worden belegd in pandbrieven,
waarvan het bedrag ten slotte de verleening van grondcrediet ten goede komt.
Het is niet na te gaan, welk bedrag daardoor aan de kapitaalmarkt ten
behoeve van hypothecaire leeningen meer ten goede komt dan anders het
geval zou zijn geweest. Dat het een belangrijke som uitmaakt,' is waar-
schijnlijk. Wie bekend is met de gewone clientèle der hypotheekbanken,
voorzoover betreft den aankoop van pandbrieven, weet dat daaronder velen
zijn, die telkens betrekkelijk geringe bedragen hebben te beleggen, welke
misschien anders in binnenlandsche of buitenlandsche staatsfondsen, of wel
in fondsen van geheel anderen aard zouden zijn geplaatst, maar die nu mede
werken om kapitaal aan het grondcrediet in het eigen land toe te voeren.
De economische voordeelen die het bestaan en de algemeene verspreiding
van hypotheekbanken aanbieden, schijnen dus voor den landbouw gelegen
hierin
1°. de zekerheid dat steeds op goed onderpand hypotheek tegen de koersen
van den dag van kapitaal op langen termijn, welke koersen verband houden
N met dien der pandbrieven is te verkrijgen.
2°. de gelegenheid tot het bekomen van leeningen op langen termijn,
onopzegbaar van de zijde van den geldschieter en aflosbaar met kleine, van
te voren overeengekomen jaarlijksche bedragen.
Het eerste voordeel is daarom van zooveel waarde, daar in normale om
standigheden bij de voorbereiding van ontginningen, of den aankoop of ver
betering van landerijen ieder een vasten grondslag voor zijne berekeningen heeft.
De onzekerheid van vroegere tijden of, indien de geheele opzet der
onderneming ook deugdelijk is, toch het benoodigde kapitaal wel zou worden
gevonden, is verdwenen.
In verband met het tweede voordeel, is het van belang na te gaan of de
voorstellingen, welke men zich aanvankelijk van de hypotheekbanken had ge
vormd, dat zij nl. door het stelsel van annuïteitsleeningen een geheelen omkeer
39
