geconcentreerd in de zogenaamde Tri-state area”, het
rentevoet, wordt voor financiële problemen bij een aantal
gebied dat de staten New York, New Jersey en Connec
projectontwikkelaars gevreesd. De hoge rentestand is er
ticut omvat.
ook de oorzaak van dat beleggers die veel vreemd
De dochteronderneming BV Keizersveer
vermogen nodig hebben om te kopen, zich door een
houdt zich bezig met het beheer en de exploitatie van
negatievecashflow gedwongen uit de markt terugtrekken.
onroerend goed, hoofdzakelijk in opdracht en voor
Ook dit heeft een nadelig effect op de verkoopbaarheid
rekening van derden. Begin januari 1990 werden de
van voor de vrije markt ontwikkelde projecten.
aandelen van het commissionairsbedrijf Van Haften
Het gesignaleerde aanbod heeft in som-
Co NV aan AEGON overgedragen.
mige regio’s al het gevolg dat een zekere druk op de huur
prijzen begint te ontstaan. De druk op de huren in combi
MARKTONTWIKKELINGEN
natie met de aanhoudend hoge rentestand vermindert de
Nederland
belangstelling van de kant van de beleggers, waardoor
Op de Nederlandse commercieel vastgoedmarkt groeit,
de afzetverderwordtbemoeilijkt. Opvallend is echter dat
met name in de kantorensector, een situatie van over
de markt nog steeds een groot absorptievermogen heeft
aanbod. De vraag van de voorgaande jaren heeft tot de
vannieuweprojecten. In veel gevallen blijken dehuurprij-
ontwikkeling van een groot aantal projecten geleid, ook
zen van nieuwbouw niet wezenlijk hoger te liggen dan
buiten de Al -locaties. Hierbij werd veel gebouwd voor de
van bestaande gebouwen, zodat er een trek ontstaat naar
vrije markt, een ontwikkeling die nog werd aangewak-
nieuwe proj ecten. Dit leidt zo tot een stuwmeer van moei
kerd door de toevloed van buitenlandse investeerders.
lijk verhuurbare oudere gebouwen. Omdat er nog vele
De groei van het aanbod is nu zo groot,
projecten in de pijpleiding zitten, wordt op korte termijn
dat - zelfs bij een recordopname door gebruikers -
geen verbetering in deze situatie verwacht FGH betracht
toch een toename van het aantal beschikbare vierkante
dan ook uiterste behoedzaamheid bij het financieren van
meters kantooroppervlakte is te constateren. Daardoor,
projecten, die niet of in te geringe mate voorverhuurd dan
en bovendien onder invloed van een aanhoudend hoge
wel voorverkocht zijn.
