r7
moeten voldoen om dan nog in waarde met de
nieuwbouw van de toekomst vergelijkbaar te blijven.
Over het geheel genomen zijn de prijzen van vrije
woon- of bedrijfsruimten in ons land de laatstejaren
aanzienlijk gestegen. Ook in dat opzicht is Neder
land geen goedkoopte-eiland meer. Terwijl een
Amerikaan te kust en te keur comfortabele wonin
gen met een grote tuin voor 20.000 kan uitzoeken,
moet een Nederlander voor het kopen van een wo
ning met evenveel ruimte en comfort zeker meer dan
75.000 betalen. De huren voor supermarktruimten
in woonwijken liggen in West-Duitsland, Nederland
en de Verenigde Staten vrijwel op hetzelfde niveau
in de orde van 60 per m2 brutovloer per j aar. De
huren voor moderne grote kantoorruimten op cen
trale stand in steden van omstreeks een miljoen in
woners liggen in Duitsland in de orde van DM 80
110, in Engeland in de orde van£ 8 11, in Ne
derland in de orde van 70 90 per m2 vloer per
jaar, en lopen dus ook niet ver uiteen. Deze verge
lijking is slechts ruw, maar zij geeft toch wel de in
druk dat onze onroerend-goed-waarden in de vrije
markt niet lager zijn dan in andere landen. Met
name ten aanzien van bedrijfs- en recreatiegebou-
wen blijft dan ook een aanmerkelijke voorzichtig
heid geboden bij de beoordeling van hun waarde
op langer zicht, die wel eens lager zou kunnen lig
gen dan hun huidige prijzen in een marktsituatie
met uitgesproken schaarste.
Bij de prijzen, welke thans voor reeds bestaande ge
bouwen soms worden betaald, wordt nog weinig re
kening gehouden met de in die objecten reeds aan
wezige veroudering. De prijzen voor oudere gebou
wen liggen thans dicht bij die voor moderne nieuw
bouw, hetgeen in een situatie van gebouwenschaars-
te niet onverklaarbaar is. Wanneer men echter
thans onroerend goed aankoopt, dient men zich
terdege te realiseren, dat deze objecten in de toe
komst het karakter van verouderde percelen zullen
krijgen en dan in alle waarschijnlijkheid in waarde
zullen dalen in vergelijking met latere nieuwbouw.
De aankoop van een pand voor eigen gebruik of voor
belegging kan, bij weloverwogen selectie van een
object dat qua ligging, afmetingen en indeling aan
de eisen van de toekomst beantwoordt, verstandig
zijn. Met enig waardeverlies door veroudering zal
men in elk geval rekening moeten houden, evenals
met de mogelijkheid, dat de bouwkosten later zullen
dalen. Deze belegging belooft enerzijds niet meer
dan een matig rendement, maar anderzijds wel een
zekere mate van bescherming tegen inflatie. Het zou
echter onredelijk zijn te verwachten dat onroerend
goed een betere inflatiebescherming zou bieden dan
belegging in aandelen of in schilderijen of in goud.
De reële waarde van gebouwen zal in elk geval door
slijtage verminderen. De gedachte, dat er met be
legging in onroerend goed op lange termijn naast
een matig rendement ook nog in principe vermo-
genswinsten te verwachten zouden zijn, berust naar
onze vaste overtuiging op een misvatting. Het ge
ven van een hoog rendement en het opleveren van
vermogenswinst zijn twee verschillende eigenschap
pen die bij elk vermogensobject, dus ook bij onroe
rend goed, niet verenigbaar zijn.
Tegen de achtergrond van deze uiteenzetting van
onze inzichten laat het zich begrijpen, dat wij bij
de waardebeoordeling van onze onderpanden niet
bereid zijn de recent betaalde aankoopprijzen, noch
de stichtingskosten, als uitgangspunt voor de toe
komstwaarde zonder meer te aanvaarden en onaf
hankelijk daarvan, met inachtneming van taxaties
van buitenstaanders en het oordeel van ons lande
lijke inspectieapparaat, de blijvende waarde veel
al lager aanslaan. Het vervult ons wel met zorg,
dat vele op het gebied van onroerend-goed-beleg-
ging onervarenen hun oordeel te veel laten beïn
vloeden door incidentele winsten, welke in de laat
stejaren in onroerend goed in een opgaande markt
zijn gemaakt, en op die basis de aantrekkelijkheid
van belegging in onroerend goed overschatten.
Het assortiment
van onze diensten
Naast ons traditionele krediet op basis van eerste
hypotheek heeft de financiering van het zogenaam
de eigen woningbezit voor eengezinshuizen en flats
een grote plaats ingenomen. Zoals bekend verstrek-
