Vanaf de
zestiende eeuw gingen
bouwmeesters steeds meer ge
bruik maken van ontwerp- en zelfs con
structietekeningen om structuur en aanpak
van plannen inzichtelijk te maken op papier. Ook
voor vestingen. Aan de noordoostelijke zoom van
Nederland werd in 1580 de grondslag gelegd voor de
vesting Bourtange, bij de enige toegangsweg vanuit
Duitsland het Groninger veengebied in. In 1593 zorgde stad
houder Willem Lodewijk voor de voltooiing
van de vijfhoekige vesting. De gulden snede
ligt er aan ten grondslag, de mystieke maat
verhouding die ongeveer 2500 jaar geleden
door Pythagoras ontwikkeld is. In 1607 wer
den kroonwerk en ravelijnen toegevoegd en
met tussenpozen is de vesting in de zeven
tiende eeuw verbeterd en uitgebreid. Veel
later kwam aan de oostzijde nog een gi
gantisch contrescarpe met een natte horizon. De fasci
nerende vestingstad verviel. In 1964 besloot men
tot reconstructie en in 1973 kon ermee begon
nen worden. Met behulp van onder meer
oude ontwerpen ligt Bourtange er nu
weer bij als in de zeventien
de eeuw.
95
