landen afneemt ook een rentedaling tot de
totale afzet van de Friese bedrijven toeneemt,
mogelijkheden behoort. De recente daling van
hetgeen past bij het hiervoor geschetste beeld
de kapitaalmarktrente in ons land met 'k is in
dat het aandeel van het midden- en kleinbedrijf
dit verband illustratief. Ook in de Verenigde
in de Nederlandse export stijgt. De goede gang
Staten waar de conjunctuurafvlakking verder is
van zaken in het Friese bedrijfsleven heeft er
voortgeschreden dan bij ons is het proces van
ook toe geleid, dat het aantal verzoeken om
rentedaling reeds zo ver gevorderd, dat de rente
deelneming in het risicodragend kapitaal gericht
daar onder het niveau in West-Europa ligt. Een
aan de Friese Participatie Maatschappij (FPM),
situatie die zich in jaren niet heeft voorgedaan.
is toegenomen. Deze vennootschap, die in 1978
Friese economie
mede op ons initiatief is opgericht, neemt ultimo
De Friese economie heeft zich in 1990 in het
1990 voor een bedrag van f 12,5 miljoen deel in
algemeen gunstig ontwikkeld. De groei van
17 bedrijven, die werkgelegenheid bieden aan
omzet, investeringen en export stak in deze
2.105 personeelsleden. De uitbreiding van het
provincie gunstig af bij het landelijke beeld.
aantal deelnemingen vormde de aanleiding
Zoals bekend profiteert de regio in het
het risicodragend kapitaal van de FPM te
algemeen later van gunstige nationale of
vergroten van f 6,5 tot f 8,7 miljoen.
internationale conjuncturele ontwikkelingen.
Aangezien de bedrijvigheid in Friesland voor
Omgekeerd werkt een landelijk afnemende
ongeveer een derde gedeelte afhankelijk is van
groei meestal ook wat vertraagd door in de
de landbouw en de daaraan verwante
regio. Het voor Friesland gunstige economische
industrieën is het ook voor onze provincie van
beeld in 1990 is waarschijnlijk mede
het grootste belang welke de gevolgen zullen
veroorzaakt door de oververtegenwoordiging in
zijn van de ingrijpende herziening van het
Friesland van kleinere bedrijven die het in het
EG-landbouwbeleid en van de
algemeen relatief beter hebben gedaan dan de
GATT-onderhandelingen. De geleidelijke
grote ondernemingen in ons land. Helaas moet
afbouw van de landbouwsteun lijkt
worden geconstateerd, dat de
onvermijdelijk. Hierbij spelen niet alleen de
werkgelegenheidsgroei met 2 in Friesland is
overschrijdingen in de Europese
achtergebleven bij de landelijke groei van 3,4
landbouwbegroting een rol. Steunmaatregelen
Uit de kort geleden gehouden enquête
passen evenmin in het streven van de GATT
‘Regionale Bedrijfsontwikkeling 1990’ blijkt, dat
naar een mondiale markteconomie die
de Friese ondernemers de toekomst gematigd
gebaseerd is op vrije prijsvorming. De
positief tegemoet zien. Het aantal bedrijven dat
Nederlandse landbouw kan de internationale
winst denkt te maken is nog verder gestegen,
concurrentie wel aan mits de aanpassing aan de
terwijl ook de meeste bedrijven een
nieuwe situatie geleidelijk verloopt. In dit
personeelstoename verwachten. Opvallend is
verband is het plan van de EG-commissaris
voorts, dat het aandeel van de export in de
voor de landbouw om kleinere boeren een
1C
12 I Friesland Bank Jaarverslag 1990
