8
Inspectie.
De controle van de administratie der aangesloten banken heeft in het
verslagjaar volgens de vastgestelde schema's plaats gevonden. De voortdurende
ontwikkeling van de banken, in het bijzonder ten aanzien van het rekening-
courant- en giroverkeer, neemt steeds meer tijd in beslag.
Onder de „inspectie" vallen, behalve de administratieve controle, ook
de controle op het gevoerde beheer, op de credietpolitiek, op de rentabiliteit en
op de inrichting van administratie en documentatie.
Ook in het afgelopen jaar is weer een aantal banken overgegaan tot
mechanisering van de boekhouding, terwijl bij verscheidene andere banken
plannen in deze richting bestaan.
De voorbereidingen door de afdeling Inspectie van deze reorganisaties,
de besprekingen met besturen en raden van toezicht, de hulp bij ziekte en bij
vacanties, alsmede bij voorkomende vacatures, vergen veel tijd.
In de loop van het jaar werd nog een tweetal assistenten in dienst ge
steld. De buitendienst wordt thans uitgeoefend door 24 inspecteurs en
14 adjunct-inspecteurs en assistenten. De banken in Groningen en in een deel
van Drenthe worden gecontroleerd door het in Groningen gevestigde rayon
bureau, de Zeeuwse en een deel van de Noordbrabantse banken door het rayon
bureau te Goes, terwijl in Leeuwarden een inspecteur woonachtig is, die uit
sluitend banken in Friesland controleert.
Naast de reeds genoemde werkzaamheden wordt veelvuldig een beroep
op de afdeling Inspectie gedaan, o.a. voor het verlenen van hulp bij het op
maken van de balans, voor het bijwonen van vergaderingen en voor het houden
van cursussen en lezingen betreffende het landbouwcrediet.
Het aantal banken, dat meermalen per jaar moet worden bezocht in
verband met de omvangrijke werkzaamheden, is steeds groeiende en bedraagt
thans ruim 70. Bij deze banken heeft het bestuur de statutair voorgeschreven
administratieve controletaak voor een belangrijk deel aan de afdeling Inspectie
overgedragen.
Naast de jaarlijkse en de periodieke inspecties worden de banken als
regel tenminste éénmaal per jaar onverwacht bezocht voor het opnemen van
kassen, zegels en andere waardepapieren.
Van alle controles wordt rapport uitgebracht aan bestuur en raad van
toezicht, terwijl de kassier een afschrift van het rapport ontvangt.
De binnendienst besteedt speciale aandacht aan op- of aanmerkingen
van ernstige aard, waarvan de oplossing urgent is.
Jaarlijks wordt door de aangesloten banken tenminste éénmaal een
begroting ingediend en door de binnendienst beoordeeld. Op grond hiervan
worden talrijke adviezen gegeven betreffende de te voeren rentepolitiek. De
resultaten hiervan stemmen tot grote tevredenheid.
De besprekingen, welke bij een inspectie worden gevoerd met bestuur
en raad van toezicht van de boerenleenbank, worden door ons van bijzondere
betekenis geacht ter bewaring van de sterke band, die de aangesloten banken
met de Centrale Bank hebben, zowel als voor een juiste bewindvoering.
Juridische afdeling.
In het verslagjaar nam het aantal in behandeling gegeven z.g. incasso-
posten niet onbelangrijk toe.
De werkzaamheden, verbonden aan het opmaken van speciale akten,
bleven omvangrijk.
Voorts werden op velerlei gebied juridische adviezen verstrekt.
9
Andere afdelingen. De afdeling Statistiek heeft de werkzaamheden met betrekking tot de
maandelijkse gegevens, die door de boerenleenbanken worden verschaft, verder
geïntensiveerd, waardoor de beschikking verkregen werd over cijfers ter be
oordeling van de ontwikkeling der voorschot- en credietverlening.
Hiernaast werden de maandelijkse gegevens nog uitgebreid met een
statistiek over de aan coöperatieve verenigingen verstrekte credieten en
leningen, zodat hiermede ook inzicht werd verkregen in de financiering der
diverse coöperatieve instellingen door de boerenleenbanken.
De bestaande achterstand in de jaarstatistiek wordt geleidelijk inge
haald. Binnenkort verschijnen de statistische mededelingen over het jaar 1950
Naast deze statistische werkzaamheden werden tal van adviezen ver
strekt betreffende salariëring en pensionnering van kassiers, terwijl ook de
administratie van de Stichting Pensioenvoorziening Kassiers door de afdelmg
Statistiek wordt verzorgd.
De Belastingafdeling van de Centrale Bank, die de aangiften vennoot
schapsbelasting van vrijwel alle aangesloten coöperatieve boerenleenbanken
verzorgt, kon in de loop van 1952 de aangiften over het boekjaar 1951 benevens
de nog openstaande aangiften over 1950 afwerken.
De bij de aanslagregeling bestaande achterstand is thans zo goed als
geheel ingelopen, waardoor de aanslagbiljetten weer regelmatig beginnen af
te komen.
De afschaffing van de onderuemingsbelasting bracht voor de afdeling
een aanzienlijke werkbesparing.
Aangezien thans de belastinginspecties de aangiftebiljetten vroeg in het
jaar doen uitgaan, kan ook vlotter worden gewerkt.
De aangiften over het boekjaar 1951 leidden tot een totale fiscale winst
voor onze boerenleenbanken van 4.300.000,-. Hieruit vloeit een totaal
van 863.000,— aan definitieve aanslagen vennootschapsbelasting 1951 voort.
De boerenleenbanken betalen behoudens een enkele uitzondering 20 vennoot
schapsbelasting volgens het uitzonderingstarief voor besloten credietinstellingen.
Vereiste hiervoor is, dat de bedrijfscredietverlening strikt tot de leden beperkt
blijft. De boerenleenbanken-handelsverenigingen vallen onder het normale
tariefthans 45 tot 52
De uitvoering van de propaganda vond plaats met de daartoe gebrui
kelijke middelen, waarbij wederom de meeste aandacht werd geschonken aan
de spaarpropaganda.
Aan de landelijke jeugdspaar-actie werd deelgenomen door 360 coöpe
ratieve boerenleenbanken, waardoor plm. 60.000 jeugdige spaarders bij deze
actie konden worden betrokken.
Het schoolsparen vond regelmatig voortgang en enige uitbreiding werd
verkregen ten aanzien van het aantal deelnemende scholen en leerlingen. Naast
het sparen door de jeugd werd nader onderzocht, welke methoden van waarde
konden worden geacht om in speciale spaarvormen het sparen aantiekkelijkei
te maken voor bepaalde groepen personen. Met de invoering van nieuwe spaar
vormen werd een aanvang gemaakt. Door de Centrale Bank werd regelmatig
geadverteerd in de vak- en organisatiepers van land- en tuinbouw. Overigens
werd door het deelnemen aan tentoonstellingen en het organiseren van propa-