^22
e&z&n-,
oexf-Ci
Dat wij eerst thans geheel in strijd met onze gewoonte en in
afwijking van het bepaalde bij artikel 54 van de statuten onzer Ver-
eeniging rekening en verantwoording in dit verslag onzer Instelling
over het boekjaar, loopende van 1 Januari tot en met 31 December 1945
kunnen afleggen, bewijst wel, dat het jaar 1945 met zijn grootsten druk van
den bezetter, zijn verbreking van vrijwel alle verbinding met onze leden
tengevolge van oorlogshandelingen, spoorwegstaking, razzia's en inundatie,
met zijn hongersnood, totale ontwrichting van het economisch leven, van
dag tot dag toenemende angst, met zijn ineenstorting van de Duitsche
legermacht, met zijn plotselinge en onbegrepen vrijheid van een tot het
uiterste geknecht volk, met zijn zoeken naar een methode, waarop de des
organisatie ten spoedigste in een geordende samenleving diende te worden
omgezet, met zijn gemis aan alle overzicht, moet gerekend worden tot één
van de meest spannende jaren in de geschiedenis.
Na Mei 1945 werden verlaten dorpen en streken weer bewoond,
geëvacuëerde personen en bedrijven keerden terug en de relatie met de
eigen boerenleenbank werd weer opgenomen de verbindingen van de aan
gesloten banken met de Centrale Bank werden hersteld. Op grond van mede
door de hulpcentrales verstrekte en via de Centrale Bank uitgewisselde ge
gevens werden de rekeningen der aangesloten banken bijgewerkt.
Op de vele moeilijkheden, welke de tijdelijke desorganisatie en
de decentralisatie van de administratie bij onze Organisatie veroorzaakte,
hebben wij ook reeds in ons verslag over het jaar 1944 het
licht laten vallen zij waren voor het boekjaar 1945 zeker niet minder,
werden zelfs nog vergroot. Immers, zouden wij voor het afgeloopen jaar
alleen maar tot taak hebben gehad de in onze Organisatie door den
tweeden wereldoorlog veroorzaakte stoornissen op te ruimen, wij zouden
ongetwijfeld, dank zij de toewijding der betrokken personen en de in den
loop der jaren gegroeide samenwerking tusschen de Centrale Bank en
haar leden, daarin binnen niet te langen tijd zijn geslaagd.
De omstandigheid echter, dat het niet alleen ging om weer orde
op zaken te stellen in eigen huis, maar dat wij bovendien werden be
trokken bij de regeeringsmaatregelen ten aanzien van de saneering van
het Nederlandsche betaalmiddel (Machtigingsbesluit Geldzuivering, Staats
blad no. F. 133 van 3 Augustus 1945), legde zulk een zware last op onze
schouders, dat het niet mogelijk was eerder met geheel verantwoorde
cijfers voor den dag te komen.
Een klein beeld van de belangrijke taak, welke de boerenleen
banken zich bij deze saneeringsmaatregelen in eerste instantie zagen toe-
5
bedeeld, verkrijgt men, wanneer wij melding maken van het feit, dat van
het totaal-ingeleverde bedrag ad f 3381 millioen bij onze boerenleenbanken
werd gedeponeerd de som van 702.650.000.(ongeveer 21 In
nauwelijks twee weken ontving de Centrale Bank zelve voor een bedrag
van ruim j 17.000.000.voornamelijk kleine coupures, zilverbons daarbij
niet te vergeten.
Het aantal rekeningen bij onze aangesloten banken groeide met den
dag. Tot normale bankzaken kon men nog niet komen en van voorschot
en credietverleening was de eerste maanden geen, of nauwelijks sprake.
Een opmerkelijk jaar was het voor het spaarbankbedrijf der boeren
leenbanken in de eerste helft van het jaar bleven de omzetten ver be
neden het normale, terwijl de tweede helft van het jaar gekenmerkt werd
door een overstelpende drukte, ten nauwste verband houdende met de
geldsaneering.
Ter illustratie laten wij hieronder volgen een opgave van cijfers
van de Rijkspostspaarbank, van de spaarbanken, aangesloten bij den
Nederlandschen Spaarbankbond en die der bij onze Centrale Bank aan
gesloten boerenleenbanken
Inlagen Terugbetalingen
Jan.-Juni Juli-Dec. Jan.-Juni Juli-Dec.
millioen millioen millioen millioen
Rijkspostspaarbank ƒ241.0 748.2 138.4 186.3
Bijzondere Spaarbanken 135.1 309.0 51.2 128.3
Boerenleenbanken (Utr.) ,,211.7 685.0 50.5 268.5
Op 31 October 1945 bereikte het bedrag, bij de Centrale Bank ge
deponeerd, zijn hoogste punt, nl. 1.503.082.160.72.
De Beschikking Deblokkeering 1945, Staatsblad no. F 196 stelde
de zwaarste eischen aan de werkkracht en het uithoudingsvermogen van
allen, die bij het boerenleenbankbedrijf betrokken waren, zoomede aan
de levering van het daarvoor vereischte materiaal aan boeken, formu
lieren, enz..
Raad van Tbezicht. Redenen van practischen aard (het ontbreken van doeltreffende
vervoermiddelen, vergaderruimte, logeergelegenheid) moesten ons doen
afzien van den wensch om in 1945 een Algemeene Vergadering bijeen te
roepen en daarin rekening en verantwoording af te leggen van het over
het jaar 1944 gevoerde beheer, terwijl het op dezelfde gronden evenmin
mogelijk was de statutaire verkiezingen te doen plaats vinden.
Zoodoende zal, voor wat Uwen Raad van Toezicht betreft, in de
binnenkort bijeen te roepen Algemeene Vergadering voorzien moeten
worden in de vacature, ontstaan wegens de periodieke aftreding van de
Heeren
N. J. H. RAAT te Wervershoof en
W. J. KLEIN LANKHORST te Apeldoorn,
die beiden herkiesbaar zijn, en in de vervulling van de vacatures, ontstaan
door het overlijden van den Heer E. J. MEINSMA te Nes (W.D.) en de
benoeming van den Heer Dr. S. F. A. C. M. Baron van WIJNBERGEN te
Wassenaar tot lid van het Bestuur (zie hiervoor het jaarverslag over 1944).
