9
trouwde gelden. In deze krediet- en voorschotverlening blijft de financiering van het agrarische
bedrijfsleven, in het bijzonder voor de aanpass'ng van de produktie aan moderne methoden,
het merendeel der voor financieringsdoeleindsn ter beschikking gestelde middelen vragen.
Blijkbaar weet de Nederlandse landbouw te voldoen aan hetgeen van hem wordt verwacht, dat
hij zich namelijk aanpast aan moderne eisen.
Het verheugt ons, dat onze boerenleenbanken in belangrijke mate tot die aanpassing kunnen
bijdragen. Daarin worden zij gesteund door een uitgebreide voorlichting, ook van de zijde van
onze Centrale Bank, over de toepassing van zo goed mogelijke financieringsmethoden. Wij be
schouwen deze voorlichting, waarbij wij districtsgewijze kredietadviseurs inschakelen, als een
noodzakelijke begeleiding van de verbreding der mogelijkheden tot krediet- en voorschotver
lening door onze boerenleenbanken, waarop bij voortduring ons streven is gericht.
In dit verband mag niet onvermeld blijven, dat tegen het einde van het verslagjaar de N.V.
Landbouwkredietverzekering „Eindhoven" tot stand kwam. Inmiddels is deze N.V. begonnen
met het in verzekering nemen van kredieten en voorschotten, die binnen het kader van de gel
dende statuten en reglementen zonder deze kredietverzekering niet zouden kunnen worden
verleend. Daardoor wordt aan land- en tuinbouw een verruiming geboden van de mogelijkhe
den om bij onze boerenleenbanken financieringsmiddelen op te nemen voor produktieve in
vesteringen of voor een vergrofing van het bedrijfskapitaal, zonder dat de soliditeit van de
boerenleenbanken daardoor wordt aangetast. Het risico van door juridisch onvolwaardige
zekerheden gedekte kredieten en voorschotten wordt voor 90% door de Landbouwkredietver
zekering „Eindhoven" overgenomen tegen betaling van een premie, die aan de cliënt wordt
doorberekend. De aldus gedekte voorschotten van de boerenleenbanken kunnen in de landbouw
worden verleend met een looptijd van ten hoogste 20 jaar. Met hef middel van de krediet
verzekering, zoals dat door de N.V. Landbouwkredietverzekering „Eindhoven" wordt toegepast,
worden voor de aangesloten boerenleenbanken ook de mogelijkheden verruimd voor financie
ring van de particuliere woningbouw en van de bouw van bedrijfspanden voor zelfstandigen
buiten de landbouw. Daarbij wordt als regel evenwel niet verder gegaan dan het in verzekering
nemen van voorschotten met een looptijd van 10 jaar.
Hef jaar 1961 in cijfers
Boerenleenbanken Het spaaroverschot, dit is het verschil tussen stortingen en terugbetalingen
op spaarrekeningen, beliep bij aangesloten boerenleenbanken 197 (148)
miljoen zonder rentebijschrijving. De procentuele toeneming van het spaartegoed met 12,7
(10,9)% was hoger dan bij andere groepen van traditionele spaarinstellingen. De aan onze boe
renleenbanken toevertrouwde spaargelden stegen met inbegrip van bijgeschreven rente van
1.550 tot 1.798 miljoen.
De creditsaldi in lopende rekening stegen met 14% tot 197 (174) miljoen. In totaal namen de
aan de aangesloten boerenleenbanken toevertrouwde gelden toe van 1.732 tot 2.011 miljoen,
dit is met 16,1 (12,9)%.
Het uitstaande bedrag aan door aangesloten boerenleenbanken verleende kredieten en voor
schoften qaf in het verslagjaar een stijging te zien met 158 (146) miljoen tot 942 (784)
miljoen, dit is een toeneming met 20 (23)%. Het totale bedrag der door boerenleenbanken
nieuw verstrekte voorschotten beliep in hef verslagjaar 240 (203) miljoen.
Deze ontwikkeling heeft opnieuw bijgedragen tot een versterking van de financiële posifie der
aangesloten boerenleenbanken. In de jaren 1959 en 1960 kon de eigen vermogenspositie der
boerenleenbanken worden verbeterd met een bedrag van 3,6 resp. 3,8 miljoen, nadat voor
afschrijving op gebouwen was aangewend 2,4 resp. 2,9 miljoen. Voor 1961 kan deze ver
mogenstoeneming worden gesteld op 4,3 miljoen na afschrijving van 3,6 miljoen op bedrijfs-
8
gebouwen en inventaris en na toepassing van art. 54 der statuten. Ultimo 1961 beliepen de
open reserves der aangesloten boerenleenbanken .t 36,9 miljoen.
Cenirale Bank De tegoeden van de boerenleenbanken bij de Centrale Bank stegen met in
begrip van bijgeschreven rente met 118 (44) miljoen tot 1.010 (892) miljoen.
In totaal stegen de creditsaldi bij de Centrale Bank van 952 tot 1.073 miljoen. De uitzettingen
op korte termijn, daaronder begrepen de bedragen in kas en bij banken, stegen van 225 tot
272 miljoen; de effectenportefeuille nam toe van 376 tot .t 410 miljoen; de beleggingen op
lange termijn daalden van 207 tot 206 miljoen. De debiteuren terzake van opgenomen
kredieten en leningen gaven een stijging te zien van 152 tot .t 194 miljoen.
De gemiddelde rentevergoeding over de tegoeden van boerenleenbanken was in het verslag
jaar ongeveer 1/4% hoger dan het vorig jaar. De bedrijfskosten stegen met 427.000,tot
3,8 miljoen. Voor afschrijving van investeringen in gebouwen en inventaris was een bedrag
nodig van 258.000,(227.000,de aankoop van het bouwterrein voor de nieuwbouw werd
ten laste van de bouwreserve gefinancierd. Aldus resteert een bedrijfswinst van 6,9 (5,7) mil
joen, terzake waarvan voor vennootschapsbelasting dient te worden gereserveerd 3,3 (2,6)
miljoen. Hierbij is geen rekening gehouden met de winst, die is vrijgekomen door verkoop van
rentespaarbrieven en na aftrek van de daarop verschuldigde vennootschapsbelasting 1,6
miljoen beloopt. Na toepassing van de winstverdeling overeenkomstig het gedane voorstel
bedragen de open reserves van de Centrale Bank 24 miljoen.
Bijzondere onderwerpen
Statutenwijziging Behalve aan de voorbereiding tot het in werking stellen van de N.V. Land
bouwkredietverzekering „Eindhoven" is in het verslagjaar ook gewerkt aan
de wijziging van de modelstatuten en het model-huishoudelijk reglement van de aangesloten
boerenleenbanken. Het gaat daarbij voornamelijk om het wegnemen van bezwaren tegen de
organisatorische opzet van de boerenleenbanken, zoals die zijn gesignaleerd in het rapport van
de Commissie-Verrijn Stuart, welke in de weg zouden kunnen staan aan een doeltreffende verrui
ming van de krediet- en voorschotverlening.
In de aanstaande Algemene Vergadering van aangesloten boerenleenbanken zal een advies wor
den behandeld van een uit vertegenwoordigers van aangesloten boerenleenbanken samenge
stelde reorganisatie-commissie inzake de redactie van de nieuwe model-statuten en het nieuw
model-huishoudelijk reglement voor aangesloten boerenleenbanken. In aansluiting daaraan komt
aan de orde een reorganisatie van het Onderling Waarborgfonds en van de statuten en het huis
houdelijk reglement van de Centrale Bank zelf.
Positie en opleiding |n het verslagjaar werd ook overleg geopend tussen vertegenwoordigers
van kassiers van de kassiersorganisatie en een commissie van beheerders van boeren
leenbanken, waarbij vraagstukken werden behandeld, die betrekking hebben op de sociale
positie van de kassiers. Wij verwachten, dat eerlang een voorstel tot wijziging en verbetering
van de pensioenregeling voor kassiers het resultaat zal zijn van dit overleg, alsmede een aan
beveling inzake het treffen van een regeling voor kinderbijslag uitgaande boven het bedrag,
dat wordt verstrekt krachtens de wettelijke regeling.
Tenslotte is in voorbereiding de organisatie van een opleiding voor aanstaande kassiers en
assistenten.
Nieuwbouw Het verheugt ons te kunnen mededelen, dat in het verslagjaar de voorbereiding
voor de bouw van een nieuw bankgebouw voor de Centrale Bank leidde tot de
aankoop van een bouwterrein aan het geprojecteerde noordelijke stationsplein in het stadsdeel
