hoogst in juli en december, in welke maanden grote uitkeringen uit het Landbouw Egalisatie
Fonds ter beschikking kwamen.
Zonder dat zich in 1958 bijzondere transacties voordeden, die tot eenmalige, grotere
provisiebaten aanleiding gaven, leverde het jaar als geheel toch een stijging van de effecten-
omzetten en van de daaraan verbonden effectenprovisiën. Een verlevendiging van de handel
ter beurze en de emissie van verschillende grote leningen (voor het merendeel ten laste van
de Bank voor Nederlandsche Gemeenten) lagen ten grondslag aan de regelmatig groeiende
ontwikkeling, die onze effecten-afdeling te zien gaf.
Ook de afdeling buitenland zag haar omzetten stijgen; in gelijke mate stegen ook de
nettobaten uit de door haar verleende diensten.
Boekhouding
De rentenota's met betrekking tot de rekening-courant van de aangesloten boerenleen
banken konden vóór 31 december aan de boerenleenbanken worden toegezonden, zulks
ondanks het meerdere werk, dat moest worden verricht als gevolg van de wijzigingen
die in de loop van het jaar 1958 in het rentevergoedingssysteem werden aangebracht.
De mechanisatie van de boekhouding is in het afgelopen jaar aanzienlijk verbeterd. De
verouderde boekhoudmachines werden vervangen door nieuwe machines, waaraan een
automatische tape-installatie verbonden is, zodat de vervaardiging van ponskaarten niet
langer meer met de hand behoeft te geschieden. Ook werd de verdere verwerking van de
ponskaarten, welke verwerking tot nu toe in service geschiedde, zelf ter hand genomen.
Hiertoe werd een volledige ponskaarteninstallatie in gebruik genomen. Op deze wijze hopen
wij de uitbreiding van de werkzaamheden te kunnen opvangen zonder uitbreiding van
personeel en met behoud van een zo volledig mogelijk dienstbetoon aan de aangesloten
boerenleenbanken.
Giro
In 1958 werden in totaal ontvangen 2.591-000 opdrachten met een totaalbedrag van
5.015.000.000,waaruit blijkt, dat het aantal ontvangen opdrachten t.o.v. 1957 (2.154.000
opdrachten met een totaal van 4.204.000.000,aanzienlijk is gestegen.
Per werkdag werden gemiddeld uitgevoerd 8.600 opdrachten met een totaal van
16.716.000,(In 1957: 5.800 opdrachten met een totaal van 13-818.000,
De maand oktober gaf de meeste opdrachten te verwerken met 240.691 posten met een
werkdaggemiddelde van 8.915, terwijl in februari het kleinste aantal opdrachten werd
ontvangen nl. 165.273 met een werkdaggemiddelde van 6.887.
Het bankgiroformulier was per 31 december 1958 bij 350 boerenleenbanken in gebruik.
Rechtskundige afdeling
De stijgende lijn, welke zich in de tweede helft van het jaar 1957 begon af te tekenen in
de werkzaamheden, verbonden aan het invorderen van zgn. kwade posten bij de plaatselijke
banken, heeft zich in het verslagjaar verder voortgezet. Ofschoon niet te ontkennen valt,
dat in groter omvang dan sedert de oorlog het geval is geweest leningen binnen de land
bouwsector hun aandeel daarin hebben geleverd, bleven ook nu wederom de leningen aan
niet-landbouwers verstrekt, de hoofdschotel vormen. Onder de elf debiteuren die in het
48
verslagjaar failleerden, waren twee landbouwers begrepen. In vijf van deze gevallen moest
de betrokken boerenleenbank tot executie overgaan van ten hare behoeve hypothecair ver
bonden onroerend goed.
Voorzover daarbij verliezen werden geleden trekt het de aandacht, dat deze uitsluitend
zijn veroorzaakt door het bij het aangaan van de lening te hoog taxeren van het onderpand,
hetgeen, naar wij vertrouwen voor de beheerders van onze boerenleenbanken een reden
temeer moge zijn om bij het doen van hun taxaties steeds de nodige voorzichtigheid te
betrachten en zich nauwgezet te houden aan de richtlijnen dienaangaande door de Centrale
Bank gegeven.
Tot de leningen, die in het verslagjaar wegens beëindiging van het bedrijf door de
debiteur of om andere redenen moesten worden geïncasseerd behoorden ook enkele posten
gegarandeerd door het Borgstellingsfonds van de Landbouw ofwel door de Overheid (zgn.
slechtweercredieten). Deze posten maakten echter slechts een klein percentage uit van het
totaal aantal leningen, dat op deze wijze wordt gegarandeerd.
Ook aan het verstrekken van voorlichting en het verlenen van adviezen aan de plaatse
lijke banken moest in het verslagjaar vee! tijd worden besteed. Dit is grotendeels het gevolg
van de aard der te stellen zekerheden, die het nodig maken om in veel gevallen speciale
akten te ontwerpen en aanwijzingen te verstrekken nopens de te volgen gedragslijn. In het
bijzonder op het terrein van zgn. zekerheidsoverdracht werden onze banken voortdurend
geconfronteerd met nieuwe complicaties, die tot een oplossing moesten worden gebracht.
Daarnaast moest ook wederom tijd worden vrijgemaakt om talrijke coöperaties en andere
instellingen voorlichting te geven omtrent de inrichting van hun statuten en van hun verdere
opbouw. Speciaal moet hierbij melding worden gemaakt van onze bemoeienissen met
oprichting en financiering van diepvrieskluizen, welke in het verslagjaar een grote vlucht
genomen heeft.
Het wetsvoorstel strekkende tot vaststelling van Boek 3 van het nieuwe Burgerlijk Wet
boek had uiteraard onze speciale aandacht, meer in het bijzonder voorzover het betreft
de daarin opgenomen nieuwe regeling betreffende het tot stand komen en de gevolgen
van de hypothecaire en andere zekerheden, bezien in het licht van de credietverlening in
de landbouw. De bestudering daarvan door de rechtskundige afdelingen van beide Centrale
Banken heeft geleid tot een interim rapport van de Commissie Landbouwcrediet, dat door
de beide Centrale Banken ter kennis werd gebracht van het Ministerie van Justitie en van
de Volksvertegenwoordiging.
Ook de financiering en de subsidiëring van de particuliere woningbouw vereist veel van
onze aandacht. Heel wat voorbereidend werk moest worden gedaan om ook deze financie
ring door tussenkomst van de boerenleenbanken op gang te krijgen.
Het controleren ten kantore van de Centrale Bank van de hypotheekdossiers der boeren
leenbanken, waarmede in 1957 een aanvang is gemaakt, kon tegen het einde van het verslag
jaar tot alle boerenleenbanken worden uitgebreid. Wel kost deze controle, die een enorme
hoeveelheid stukken omvat, veel tijd, doch reeds is gebleken, dat de taak van de inspecteurs,
die deze stukken nu niet meer zelf ter plaatse behoeven te verifiëren, er belangrijk door
wordt verlicht.
49
