48
49
Kas, effecten en deviezen. In het totaalbedrag van de geldzendingen aan de plaatselijke
boerenleenbanken kwam practisch geen wijziging; het totaal over 1954 beliep ruim 231
(230) millioen. De hoogste cijfers werden wederom bereikt in October, toen de geldzendin
gen aan boerenleenbanken gemiddeld 925.000,per werkdag bedroegen. De geldzendingen
door de plaatselijke banken aan de Centrale Bank stegen wederom en bereikten over 1954
een totaalbedrag van 106 (91) millioen. Blijkt de behoefte aan kasmiddelen bij de aange
sloten banken telkenjare het grootst te zijn in October, traditiegetrouw was deze ook in 1954
wederom het laagst in Januari.
De regelmatig voortgaande koersstijgingen ter beurze van Amsterdam gingen aldaar gepaard
met zeer hoge omzetten, in het bijzonder in de aandelensector. Een en ander vond ook zijn weer
slag in de kringen onzer aangesloten boerenleenbanken, hetgeen tot uitdrukking kwam in de
aard en de omvang van de transacties, die werden afgewikkeld door bemiddeling van onze
effectenafdeling. Zonder overigens de belegging in effecten bepaaldelijk te stimuleren, bleek
de uitgifte van het 14-daagse beursoverzicht wel te voldoen aan de behoefte, om ook op dit
terrein de gewenste voorlichting te verschaffen aan de cliënten van de aangesloten boerenleen
banken.
De deviezenafdeling, opgezet om ook op het gebied van het buitenlandse betalings- en reis
verkeer de vereiste service te kunnen bieden, blijkt ten volle aan dit doel te beantwoorden.
De in het bankwezen gebruikelijke en in het algemeen dwingend voorgeschreven berekening
van provisiën en koersmarges leverde bovendien een niet onaanzienlijke bijdrage tot de jaar
winst van de Centrale Bank.
Boekhouding. Het spreekt vanzelf, dat de sterke ontwikkeling van het giro- en lopende-
rekening-verkeer aan de administratie van de Centrale Bank eisen blijft stellen, waaraan alleen
door een efficiënt werkend administratief apparaat kan worden tegemoet gekomen.
De ontwikkeling op technisch gebied, in 't bijzonder op het gebied van de kantoormachi
nes, brengt met zich mede, dat de inrichting van de administratie en de technische hulpmid
delen, die daarbij gebruikt worden, snel verouderen. Men moet derhalve bedacht zijn op tij
dige aanpassing d.w.z. op een doelmatig ingericht blijven van de administratie en tijdige ver
vanging van verouderde machines door nieuwe.
Alleen op deze wijze kan aan de cliënten die snelle service geboden worden, waaraan men
in deze tijd ook op ander gebied gewend is geraakt en kunnen aan de leiding van de Centrale
Bank die gegevens verstrekt worden, die deze voor haar beleid nodig heeft.
Er werd dan ook in de loop van 1954 gestreefd naar een zo consequent mogelijke toepas
sing van het doorschrijfbeginsel, hetgeen geleid heeft tot diverse verbeteringen en vereenvou-
digingen. Tevens werd het z.g. decimale rekeningstelsel ingevoerd. Enige nieuwe machines
zijn besteld, speciaal met de bedoeling tot een zodanige inrichting van de administratie te ko
men, dat de gegevens voor de vaststelling van de liquiditeit en rentabiliteit sneller dan tot
dusver ter beschikking komen. De nieuwe machines zullen voorts een snellere statistische ver
werking van de voornaamste administratieve gegevens mogelijk maken en de balanswerkzaam
heden bespoedigen.
Giro. Van de aangesloten boerenleenbanken werden in 1954 ontvangen 679.000 opdrachten
met een totaal bedrag van 609 millioen, terwijl in 1953 dit aantal bedroeg 625.000 posten
met een totaal van 471 millioen. Mede hierdoor is het aantal uitgevoerde opdrachten in
1954 gestegen tot 1.004.000 met een totaalbedrag van 3.225.000.000,In 1953 waren dit
920.000 posten met een totaal van 2.810.000.000,Voor het eerst werd dus in dit verslag
jaar het bedrag van 3 milliard overschreden.
Van het in 1953 ingevoerde z.g. bankgiro-formulier zijn steeds meer boerenleenbanken
gebruik gaan maken, waaruit wel blijkt, dat de boerenleenbanken de vlugge en correcte wijze
van uitvoering, welke hierdoor wordt bereikt, zeer op prijs stellen.
Rechtskundige afdeling. De aanzienlijke toename van de door de Centrale Bank op het ge
bied van beleggingen en credietfinanciering ontplooide activiteit, deed het zwaartepunt der
werkzaamheden naar eigen terrein verplaatsen, zulks in tegenstelling met het voorafgaande
verslagjaar toen het op de eerste plaats de plaatselijke boerenleenbanken waren waarvoor acten
gereed gemaakt en adviezen gegeven moesten worden.
Toch kon ook dit jaar opnieuw aan de plaatselijke boerenleenbanken op allerlei gebied hulp
en steun worden geboden, niet alleen door het opstellen en gereed maken van door haar ge
vraagde contracten, maar ook door het geven van adviezen omtrent de organisatorische en
financiële opbouw van verenigingen, in welker credietbehoefte moest worden voorzien.
Mede als gevolg daarvan kon ter bevordering van de belangen van de georganiseerde land
en tuinbouw een gezonde uitbouw van de coöperatieve samenwerking op allerlei gebied ver
dere voortgang hebben. Aan de nodige steun van het Borgstellingsfonds voor de Landbouw
heeft het daarbij niet ontbroken. Zo kon b.v. op diverse plaatsen worden overgegaan tot het
stichten en inrichten van koelhuisruimte, waaraan steeds meer behoefte ontstaat om de ver
koop van de producten zoveel mogelijk te kunnen spreiden. Verder konden weder vele nieuwe
aardappelbewaarplaatsen worden opgericht en tal van andere verenigingen worden geholpen.
De Waarborginstituten, opgericht door de provincies Noord- en Zuid-Holland met het doel
aanvullende zekerheid te verstrekken voor voorschotten, waarvoor een garantie van het Borg
stellingsfonds voor de Landbouw wordt verkregen, konden hun werkzaamheden aanvangen; in
enkele andere provincies wordt de oprichting van soortgelijke instituten voorbereid. Opbouw
en werking geschiedt in nauw overleg met de Centrale Bank, waarmede vanzelfsprekend
veel tijd is gemoeid geweest.
De gevallen waarin een beroep werd gedaan op onze tussenkomst bij het incasseren van
kwade posten namen langzamerhand weder in omvang toe. Meestal kon als gevolg van de
onzerzijds op de betrokken debiteur geoefende aandrang alsnog afdoening in der minne wor
den bereikt, zodat de invorderingen, waarbij de hulp van de rechter moest worden ingeroe
pen, uitzondering bleven. Tot faillietverklaring van een debiteur heeft dit in geen enkel geval
behoeven te leiden.
Met de toename van de z.g. kwade posten hield gelijke tred de uitbreiding van het aantal ge
vallen, waarin boerenleenbanken, door andere crediteuren daartoe gedwongen, tot openbare
verkoop van te hunnen behoeve hypothecair verbonden onroerende goederen moesten over
gaan of andere maatregelen hadden te nemen. Speciaal dient echter te worden vermeld, dat
