22
23
De Spaarbeweging
De ontwikkeling van toenemende besparingen bij de stichtingen spaarbank der aangesloten boe
renleenbanken, die in het midden van 1951 inzette,werd ook in 1953 gehandhaafd. Het totaal van de
inlagen op spaarrekeningen beliep 274,6 millioen 273,9) tegenover een bedrag van 244,7 «ïil-
lioen 249,3) aan terugbetalingen. Het resultaat was een netto besparing exclusief rente van
per saldo 29,8 millioen 24,6). Rekening houdende met de over 1953 bij te boeken rente, welke
°P f I3>2 millioen kan worden gesteld, komt men tot een toeneming van de spaartegoeden bij de
boerenleenbanken met 43 millioen 36,8). Het totaal der bij de stichtingen spaarbank van
onze boerenleenbanken ingelegde spaargelden steeg met inbegrip van de tegoedgeschreven rente
van 573,6 tot 616,6 millioen.
Het aantal der door de stichtingen spaarbank van onze boerenleenbanken uitgegeven spaarboek
jes nam toe van 4o6.87r tot 416.319. Het gemiddeld op een spaarboekje per ultimo van het jaar
uitstaande tegoed steeg van 1410,tot 1479,
De rente-tarieven voor dadelijk opvraagbare spaargelden bleven met een rente van in 't algemeen
2,50% voor leden en van 2.40% voor niet-leden van boerenleenbanken, nagenoeg gelijk. Voor de
posito's golden de navolgende tarieven: 2,64% voor halfjaardeposito's en 2,75% voor deposito's
met een opzegtermijn van een jaar.
Onze boerenleenbanken deden niet mee aan de in het verslagjaar bij sommige spaarinstellingen
opkomende neiging om met hogere spaarrentetarieven a.h.w. in concurrentie te treden. Integendeel,
stelselmatig werd door effectief gebleken maatregelen van de Centrale Bank de aantrekking van
oneigenlijke spaargelden bij de stichtingen spaarbank der boerenleenbanken geweerd. Daartoe wor
den in het bijzonder gerekend de niet uit de vaste cliënten-kring der boerenleenbanken aangeboden
tijdelijk overtollige middelen. Deze gelden worden, indien zij daarvoor in aanmerking komen, ver
wezen naar een lopende rekening of een bijzondere deposito-rekening bij de boerenleenbank. Over
de daarvoor te vergoeden rente en de voorwaarden, waaronder deze tegoeden door de boerenleen
banken bij de Centrale Bank kunnen worden gestort, wordt van geval tot geval overleg gepleegd
met de Centrale Bank. Indien zodanig overleg wordt verzuimd kan door de Centrale Bank, terzake
van zodanige gelden een reductie op de rentevergoeding over de rekening-courant van de desbe
treffende boerenleenbank bij de Centrale Bank worden toegepast.
Dit voorzichtig beleid met betrekking tot de aanvaarding van spaargelden door de stichtingen
spaarbank van onze boerenleenbanken werd door ons gevoerd in verband met de gang van zaken
op de geldmarkt. De tendenz van super-liquiditeit, die zich aldaar vertoonde en welke gepaard ging
met dalende rente-tarieven in het rekening-courantverkeer der handelsbanken, bracht het gevaar
mede, dat tijdelijk overtollige gelden van het bed ijfsleven, van gemeenten, instellingen of fondsen op
spaarrekening bij de boerenleenbanken zouden worden gedeponeerd. Omdat daarin een gevaar kan
zijn gelegen voor de liquiditeit in de toekomst van onze boerenleenbankorganisatie, werd tijdig tot de
beschreven restrictieve politiek terzake van de aanvaarding van spaargelden besloten. Wij zouden
het betreuren, indien een dergelijke politiek door concurrentie met spaarrentetarieven door andere
spaarinstellingen zou worden doorkruist. Wij vertrouwen, dat het overleg, dat tegen het einde van
het verslagjaar hierover met de Rijkspostspaarbank, de Nederlandsche Spaarbankbond en de Coö
peratieve Centrale Raiffeisen-Bank werd gevoerd en waaruit een gezamenlijk dringend advies aan
de aangesloten instellingen voortvloeide, niet zonder resultaat zal blijven. Mocht dit uitblijven, dan
zouden boerenleenbanken, die de druk van een dergelijke concurrentie gevoelen, niet kunnen ach
terblijven in een aanpassing van hun spaarrente-tarieven aan die van naburige spaarinstellingen.
Dat ondanks de geschetste voorzichtigheid in de aanvaarding van spaargelden de besparingen
bij de stichtingen spaarbank der boerenleenbanken toch niet onaanzienlijk stegen, getuigt van een
volgehouden spaarzin der plattelandsbevolking en van haar vertrouwen in de boerenleenbank. Hier
in mogen wij niet alleen een waarborg zien voor een verdere ontplooiing van de landbouw, zelfs al
mochten de bedrijfsuitkomsten ongunstiger worden, doch mede van de welvaart ten plattelande in
't algemeen. Zoals hierna immers zal blijken wordt door de boerenleenbanken het merendeel van de
binnenvloeiende spaargelden wederom in uitleningen ter plaatse uitgezet, hetgeen ongetwijfeld aan
de koopkracht van het platteland ten goede komt. Het mag ook algemeen tot voldoening strekken,
dat, behoudens de maanden Februari en Maart, waarin telkenjare op de spaarreserves bij de boe
renleenbanken een beroep wordt gedaan voor de financiering van inzaai en kunstmestgift, alle
overige maanden van het jaar een voordelig saldo van inlagen boven terugbetalingen te zien gaven
en wel van gemiddeld 3 millioen per maand voor de overige tien maanden.
Het rekening-courant-verkeer
Het rekening-courant-verkeer bij de boerenleenbanken nam in het verslagjaar opnieuw in omvang
toe De omzet op lopende rekening beliep in totaal 2,1 milliard tegen 1,9 milliard in 1952,
1,7 milliard in 1951 en 1,3 milliard in 1950. De gestadige ontwikkeling van de omzet op io-
pende rekening blijkt uit het hierna opgenomen overzicht, waarin de sinds 1948 genoteerde maand-
omzetten zijn weergegeven als indexcijfers met de maandcijfers van 1948 als basis (100). Voor alle
maanden ligt het omzetcijfer hoger dan het jaar tevoren. De gemiddelde maandomzet beliep 178,4
millioen 168), terwijl in de maand Juli de hoogste omzet werd geregistreerd met een bedrag van
226,4 millioen 189,1).
Het nut om de betalingen te regelen via een lopende rekening bij de boerenleenbank wordt ten
plattelande meer en meer ingezien. Hiervoor geldt: vlug, veilig en voordelig en het levert een gemak
kelijk overzicht van de betalingen en ontvangsten. Steeds meer instellingen van de georganiseerde
landbouw gaan dan ook ertoe over haar leden en zichzelf te gerieven door de opbrengst der produc
ten op lopende rekening bij de boerenleenbank tegoed te schrijven. Voor het doen van regelmatig
terugkerende betalingen is de machtiging tot automatische overschrijving het aangewezen middel. De
inschakeling van de N.V. Gemeenschappelijk Bankkantoor te 's-Gravenhage, welke Bank wij teza
men met de Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Bank exploiteren als schakel in het betalingsverkeer met
centrale instellingen van land- en tuinbouw, draagt eveneens bij tot de ontwikkeling van het girale-
betalingsverkeer.
