32
33
verdere formulieren te gebruiken, die haar door de Coöperatieve Centrale Boerenleenbank tegen
betaling worden verstrekt".
Over het algemeen is het ook zo, dat de prijzen, welke door de boerenleenbanken aan der
den moeten worden betaald hoger liggen dan door de Centrale Bank in rekening worden ge
bracht. Bovendien moet ermede rekening worden gehouden, dat de prijs alleen geen vergelij
kingsmaatstaf is, doch dat deze steeds moet worden beoordeeld in samenhang met de kwaliteit
zowel van het papier als van het drukwerk.
De verbetering van de kantoorinrichting en de bedrijfsoutillage van de boerenleenbanken werd
ook in het verslagjaar voortgezet. Met betrekking tot de brandkasten wordt er naar gestreefd
om op korte termijn alle brandkasten, welke niet aan redelijke eisen voldoen door nieuwe
te vervangen. Van enkele boerenleenbanken werd in het afgelopen jaar de administratie geme
chaniseerd. Een 13-tal boerenleenbanken zijn thans in het bezit van een boekhoudmachine. Hier
bij werd niet van een en hetzelfde type boekhoudmachine gebruik gemaakt, doch reke
ning houdend met de huidige omvang van het bedrijf en van de uitbreidingsmogelijkheden in
de naaste toekomst werd een keuze gedaan uit z.g. vol-automatische en half-automatische
boekhoudmachines alnaargelang de omstandigheden. Bij de omschakeling werd door de In
spectie-dienst medewerking verleend.
Kas, Effecten en Deviezen. Uit vergelijking van onze kasomzetten met de overeenkomstige cijfers
van vorig jaar blijkt opnieuw, dat ook in kringen van land- en tuinbouw de geldruimte groter
werd. De stortingen van de plaatselijke boerenleenbanken beliepen 78 milioen tegen 56 mil-
lioen in 1951; de opnamen 230 millioen tegen 260 millioen in het vorige jaar. Januari gaf
de hoogste stortingen en de laagste opnamen te zien (gemiddeld respect, 288.000,en
608.000,per werkdag). October vertoonde de laagste stortingen en hoogste opnamen
199.000,respect, 970.000,
Ten aanzien van de effectenafdeling kan worden gesproken van een stabilisering der werk
zaamheden. In het begin van het jaar werd de uitgifte verzorgd van 41/2% obligatieleningen ten
laste van de C.H.V. te Veghel, Landbouwbelang te Roermond en de Handelsraad te Arnhem tot
een totaal bedrag van 15 millioen, waarvan 13 millioen nieuw geld. De kapitaalsuitbreiding
van de Centrale Bank zelf vroeg alle aandacht in de laatste toch al drukke weken voor de jaar
wisseling.
De deviezenafdeling werd gecompleteerd door het aanknopen van nieuwe relaties in Enge
land, Zweden, Italië en Zwitserland. Verzorgd werd een nieuwe uitgave van de Leidraad voor
guldensrekeningen van niet-ingezetenen bij plaatselijke boerenleenbanken.
Boekhouding. In het afgelopen boekjaar viel een verdere belangrijke stijging van het aantal boe-
kingsposten te constateren. Bedroeg het aantal posten in 1951 gemiddeld 3500 per dag, in
1952 liep dit cijfer op tot gemiddeld 4500 per dag.
De doeltreffendheid van een regelmatige toezending van dagafschriften van de rekening aan
aangesloten boerenleenbanken en aan overige cliënten blijkt meer en meer. Het belang van
een controle direct bij onvangst van die afschriften wordt door heren kassiers steeds meer in
gezien.
Giro. Ook in 1952 heeft zich het giro-verkeer bij de Centrale Bank uitgebreid overeenkomstig
de toename van het girale betalingsverkeer bij de plaatselijke Boerenleenbanken. Door tussen
komst van de Centrale Bank werd in 1951 2.153.000.000.overgeschreven, terwijl dit bedrag
in 1952 is gestegen tot 2.906.000.000,In totaal heeft de Afdeling Giro bijna 900.000 (vorig
jaar 700.000) opdrachten verwerkt, waarvan er bijna 600.000 (vorig jaar 400.000) afkomstig
waren van de aangesloten Boerenleenbanken. Deze 600.000 opdrachten beliepen tezamen een
bedrag van 420 millioen.
Rechtskundige Afdeling. De voorbereiding van de voorschotverlening aan boeren en tuinders
met inschakeling van het Borgstellingsfonds voor de Landbouw kon worden beëindigd, zodat
in de loop van het verslagjaar deze wijze van financiering definitief op gang kon komen. Men
dient zich wel te realiseren, dat de werking van het fonds slechts van secundaire aard is, name
lijk alleen voor die gevallen waarin boeren en tuinders niet op normale wijze in hun credietbe-
hoefte kunnen voorzien. Dit in aanmerking nemende kunnen de tot nu toe bereikte resultaten
niet onbevredigend worden genoemd.
De zich steeds verder uitbreidende credietbehoefte van de verenigingen, de verzorging van
de belangen van de land- en tuinbouw ten doel hebbende alsmede de aanpassing van de financiële
structuur van deze verenigingen aan hetgeen dienaangaande gedurende de laatste jaren geleidelijk
is gegroeid, is voor een steeds groter aantal verenigingen aanleiding hun statuten te moderniseren.
Hierbij kon in het afgelopen verslagjaar in menig geval hulp en voorlichting worden geboden, ter
wijl, waar nodig, ook de algemene vergadering werd bezocht, die over de voorgestelde wijzigin
gen kreeg te beslissen.
Verder eiste het redigeren en uitwerken van speciale actes, afwijkende van de bestaande for
mulieren, wederom veel tijd.
Dat de steeds grotere service, welke de Boerenleenbanken aan haar clientèle bieden en het zich
voortdurend uitbreidende girale verkeer ons herhaaldelijk voor nieuwe juridische puzzles plaat
sen liggende op het gebied van de zegelwet en op allerlei ander tererin, laat zich gemakkelijk
begrijpen. Ook deze vraagstukken moesten worden opgelost, hetgeen een intensief overleg met
de betrokken autoriteiten nodig maakte.
Ook in het afgelopen boekjaar bleef het aantal posten, dat ons door de plaatselijke boeren
leenbanken ter invordering werd doorgegeven, betrekkelijk gering al valt enige stijging niet te
ontkennen. Wij zijn er echter in geslaagd vrijwel al deze posten zonder hulp van de rechter te
incasseren. Slechts in een enkel geval liet de debiteur het tot dagvaarding komen.
Wel deden zich meer gevallen voor, dat Boerenleenbanken, daartoe door beslaglegging of
faillissement van de debiteur gedwongen, tot veiling moesten overgaan van ten hunne behoeve
hypothecair verbonden onroerende goederen. Het is van belang hierbij te vermelden, dat al deze
gevallen van gedwongen verkoop betrekking hadden op beleggingen buiten de land- en tuin
bouw, waardoor opnieuw wordt bewezen, dat bij dalende conjunctuur de sector van de mid
denstand de eerste is waar de klappen vallen. Bij het verstrekken van voorschotten buiten de
land- en tuinbouw blijft dan ook meer dan gewone waakzaamheid geboden.
