16
Belastingen Behalve de periodieke aangiften voor de Vennootschaps- en de Ondernemingsbelasting werden,
in verband met een wijziging in het Besluit op de Ondernemingsbelasting, gecorrigeerde aangiften
Ondernemingsbelasting voor de aangesloten boerenleenbanken ingediend over de boekjaren 1946 en
1947. Hierdoor kunnen de boerenleenbanken nog belangrijke verminderingen op reeds betaalde aan
slagen Ondernemingsbelasting 1947 en 1948 tegemoet zien. In 1949 werden door de belastingadmi
nistratie zeer veel aanslagen opgelegd, waardoor de voldoening van achterstallige belastingschulden
door de boerenleenbanken werd ingehaald.
Statistiek Door de afdeling Statistiek werden uit de maandelijks door de boerenleenbanken ingezonden
dagboekbladen de maandoverzichten geregeld samengesteld, waarvan wij regelmatig een uittreksel
in de Maandelijkse Mededelingen opnamen. Uit dezelfde gegevens en uit door de kassiers ingezon
den saldistaten werd elk kwartaal een verzamelbalans opgemaakt; deze werd overeenkomstig een
desbetreffend verzoek geregeld ingediend bij het Ministerie van Financiën, De Nederlandsche Bank
en het Centraal Bureau voor de Statistiek. Een kleine aanvulling van deze saldistaten zal het ons
mogelijk maken in 1950 maandelijks een beknopte verzamelbalans samen te stellen. Hiervoor werd
de medewerking van de kassiers gevraagd. Daar de balansen der boerenleenbanken per 31 Decem
ber 1948 niet alle tijdig door onze inspectiedienst konden worden gecontroleerd, kon de jaarstatis
tiek der boerenleenbanken over 1948 niet op tijd klaar zijn om tegelijk met dit jaarverslag aan de
boerenleenbanken te worden toegezonden.
Materieel
Kas, Effecten
en Deviezen
De in het vorig jaarverslag uitgesproken hoop op een betere levering vooral van Ameri
kaanse telmachines is niet in vervulling gegaan. Er zijn echter Zweedse machines aan de markt ge
komen, waarmede wij diverse banken hebben kunnen helpen. De levering van schrijfmachines vormt
geen probleem meer. Enkele formulieren ondergingen ten gevolge van opmerkingen, welke wij
steeds op prijs stellen, enige wijziging. De boerenleenbanken zullen hun eigen belang kunnen dienen
door alvorens tot aanschaffing van meubilair en machines over te gaan advies daarover in te win
nen van de Centrale Bank.
Het kasbeheer bij de Centrale Bank nam in 1949 wederom in omvang toe. De stortingen
van boerenleenbanken bedroegen 40 millicen tegen 33 millioen in 1948; de opnamen in contanten
stegen van 172 millioen tot 227 millioen.
De verdere afwikkeling van de geldsanering, die een ruime handel meebracht in 3% Inves-
reringscertificaten, 2J/^% Spaarcertificaten en Inschrijvingen in het 3% Grootboek 1946, bevorderde
een stijging der effecten-omzetten.
Ter vereenvoudiging en bespoediging van het internationale betalingsverkeer onzer relaties
werden nieuwe betrekkingen aangeknoopt met buitenlandse bankinstellingen. Het verschijnen van
Deviezenbekendmaking 4/49 en de daarmee verbandhoudende voorschriften inzake rekeningen van
niet-ingezetenen bracht veel werk mede, zowel voor de plaatselijke boerenleenbanken als voor de
deviezenafdeling van de Centrale Bank.
Boekhouding In de loop van 1949 werd de mechanisatie van de boekhouding voltooid, waardoor wij van
1 Juli 1949 in staat waren ook aan de aangesloten boerenleenbanken evenals aan onze overige cliën
ten dagafschriften van de rekening toe te zenden. Het practisch nut van deze dagafschriften, die
een dagelijkse controle op de juistheid van de wederzijds verrichtte boekingen mogelijk maakt, is
reeds voldoende gebleken.
Giro De werkzaamheden bij de afdeling Giro der Centrale Bank namen in omvang toe. In verband
hiermede werd deze afdeling verder uitgebreid, terwijl tevens de werktijden werden aangepast aan
de eis zoveel mogelijk dagelijks de binnenkomende opdrachten af te werken.
17
In totaal werd door tussenkomst van de Centrale Bank overgeschreven een bedrag van 1.5
milliard (in 1948 ruim 1 milliard) waarvan wegens van plaatselijke boerenleenbanken ontvangen
opdrachten voor 290 millioen en van cliënten der Centrale Bank ontvangen opdrachten voor
990 millioen. Het aantal opdrachten van de plaatselijke boerenleenbanken overtrof dat van andere
banken of cliënten.
Rechtskundige
Afdeling De werkzaamheden aan de rechtskundige afdeling, die gedurende reeds 25 jaren hare dien
sten als speciale afdeling zowel aan de Centrale Bank als aan de plaatselijke boerenleenbanken
verleende, namen zodanig toe, dat tot uitbreiding van de personeelsbezetting moest worden over
gegaan. Zowel de voortdurende voorlichting en assistentie ten behoeve der aangesloten banken,
onze eigen beleggingsactiviteit, als de credietvraag uit de land- en tuinbouw waren aanleiding tot
velerlei bemoeienissen. Ook voor de afwikkeling van vorderingen uit hoofde van door de locale
banken verleende voorschotten en credieten werd wederom van de hulp der rechtskundige afdeling
gebruik gemaakt.
Tijdens het verslagjaar mocht een der boerenleenbanken op de aan de hand van het op de
laatste algemene vergadering goedgekeurde model gewijzigde statuten de Koninklijke Goedkeuring
verkrijgen, zodat thans niets meer in de weg staat aan het invoeren der statuten- en reglementswij
ziging over de gehele lijn. Ook voor het opstellen, controleren en wijzigen van de statuten van an
dere instellingen in de kringen van de georganiseerde landbouw werd meermalen beroep op ons
gedaan.
De belangen van de aangesloten boerenleenbanken op juridisch terrein vonden een afdoen
de verzorging. Het tijdig inwinnen van advies bij de Centrale Bank kan de plaatselijke banken niet
genoeg worden aanbevolen; zij kunnen daardoor in vele gevallen nadelige juridische verwikkelin
gen voorkomen.
Boerenleen
banken Wij rekenen het tot een voorrecht bij deze te huldigen de boerenleenbanken, die in 1950
VIJFTIG JAREN
haar sociale taak naar Christelijke beginselen ten bate van de boeren- en tuindersstand hebben uit
geoefend. De boerenleenbanken, die ten getale van 11 het gouden jubileum herdenken, zijn de vol
gende:
Berlicum
opgericht 25 Maart
1900
Lopik
5 April
1900
Best
10 Januari
1900
Oosteind
13 Mei
1900
Bladel
11 November
1900
Oudewater
22 October
1900
Dinther
16 December
1900
Roosendaal
27 Mei
1900
Eerde
6 December
1900
Woensel
13 December
1900
Eys-Wittem
14 October
1900
In de loop van 1949 trad de Coöperatieve Boerenleenbank te Höngen, nieuw opgericht in
het aan Limburg grenzende gebiedsdeel, dat bij de grenscorrectie bij Nederland werd gevoegd, als
lid toe. Deze boerenleenbank, die geheel op dezelfde wijze is ingericht als de bij onze Centrale Bank
aangesloten coöperatieve boerenleenbanken, derhalve met onbeperkte aansprakelijkheid van de le
den, nam de taak over van de aldaar tot dan toe werkende „Spaarkas
Aan het einde van 1949 bedroeg het aantal aangesloten boerenleenbanken 583, volgens de
plaats harer vestiging verdeeld als volg:t
