6 SAMENSTELLING AGRARISCHE EXPORT IN MILIOENEN GULDENS: 1947 1948 Akkerbouwproducten 387 490 Tuinbouwproducten 210 249 Zuivel 85 234 Vee en vlees 33 73 Pluimvee en eieren 35 56 Diversen 48 123 Totaal 798 1225 Deze cijfers wijzen op een in de loop van het ver lzgjaar ten opzichte van het voorafgaande wat betreft de productiemogelijkheden, verbeterde toestand, niet alleen in de agrarische sector, maar in het gehele Nederlandse bedrijfsleven; de opheffing van talrijke distributiemaatregelen gepaard gaande met verlaging van subsidies op het levensmiddelenpakket, die werden verleend om de kosten van levensonderhoud laag te houden, getuigen daarvan. Zodoende kon ook in de landbouw een grotere bedrijfsvrijheid worden verleend, terwijl voor sommige producten een vrije prijsvorming weer haar intrede deed. Kunnen hierin verblijdende tekenen worden gezien en kan het op zichzelf als economisch ge zond worden beschouwd, dat concurrentie en vrije prijsvorming stimuleren tot de meest productieve richting in de voortbrenging, van de andere kant moet in aanmerking worden genomen, dat de wer king van een vrijer economisch systeem niet normaal kan zijn, zolang wegens deviezenschaarste on beperkte aankoop van grondstoffen niet mogelijk is. Het ligt voor de hand, dat van overheidswege ter vermindering van de behoeften aan krachtvoer tot winning van voederproducten uit eigen bodem, wordt gestimuleerd, waaraan onze boerenleenbanken met de haar ten dienste staande credietmidde- len ter bevordering van een meer intensieve bedrijfsvoering gaarne haar steun zullen willen verle nen. Daarbij mag echter niet worden voorbij gezien, dat hieruit op de duur verschillen kunnen voort vloeien in productievoorwaarden en opbrengstmogelijkheden voor de verschillende bedrijven, alnaar- gelang men in bepaalde bedrijven, dan wel voor bepaalde producten meer op geimporteerd kracht voer is aangewezen. Hieruit zouden weer verschuivingen kunnen voortvloeien, die maatschappelijke gevaren in zich bergen, indien een belangrijke bevolkingsgroep als gevolg daarvan wat zijn bestaans mogelijkheden betreft, in gevaar zou komen. Reeds nu blijkt, dat door de geringe productiemogelijk heden wegens het niet voorhanden zijn van grondstoffen, het klein gemengd bedrijf een onvoldoende bestaansmogelijkheid oplevert, dan wel de bruto productiekosten per afgeleverde eenheid te hoog zijn. Ruimere productiemogelijkheden door ruimere beschikbaarstelling van grondstoffen zullen hier in 't belang van producenten en ook van consumenten, en dus van het gehele deviezenproduce- rende bedrijfsleven, dat bij lagere kosten van levensonderhoud meer exportkansen heeft, de oplos sing moeten brengen, indien men tenminste aan diep ingrijpende distributie- en productieregelingen, die op haar beurt het tot stand komen der Economische Unie met België en Luxemburg zouden be moeilijken, zoveel mogelijk wil ontkomen. In het algemeen waren in het verslagjaar de afzetmoge lijkheden voor de producten van akkerbouw en veehouderij niet ongunstig: een overvloedige aardap pelenoogst, met alle gevolgen van dien voor een markt, die in verband met een constante vraag bij een gering overschot reeds spoedig in elkaar kan storten, versterkte het inzicht, dat productie en afzet niet zonder meer op haar beloop kunnen worden gelaten. De afzet van tuinbouwproducten verliep, dank zij het kordaat optreden van de bevoegde instanties met betrekking tot de uitvoer naar Duits land, niet onbevredigend. Na het met het Verenigde Koninkrijk afgesloten handelsverdrag zijn ook de vooruitzichten voor de tuinbouw niet ongunstig. De verschuivingen in de rekeningen bij de boerenleenbanken als gevolg van de geleidelijke toepassing der met ingang van 2 Januari 1948 van kracht geworden Afw^kehngsbeschikkmg Geld- zuivering maken het moeilijk een inzicht te verschaffen in de spaarvormmg bi, de boerenleenbanken. Voor een nadere beschouwing daarvan kan het navolgende overzicht als uitgangspunt d.enen. OVERZICHT DER SPAARGELDEN EN CREDITGELDEN IN LOPENDE REKENING BIJ DE BOERENLEENBANKEN (IN DUIZENDEN GULDENS). Spaargelden: vrije rekening beleggingsrekening optie-rekening geblokkeerd Totaal Lopende rekeningen Crediteuren vrije rekening beleggingsrekening optie-rekening geblokkeerd Totaal 31 Dec. 1947 342.900 176.450 519.350 38.125 15.300 53.425 31 Dec. 1948 404.250 47.250 11.300 44,200 507.000 45.050 1.900 950 3.500 51.400 Bedroeg derhalve het totaal geblokkeerd tegoed bij onze boerenleenbanken per 31 December 1947 f 191 75 millioen, per ultimo van het verslagjaar was het gezamenlijk tegoed op geblokkeerde-, optie- cn beleggingsrekening teruggelopen tot 109,1 millioen: het verschil zijnde 82,65 millioen is onder vigeur van de voorschriften inzake afwikkeling der geldzuivering hetzij weggevloeid voor belasting betaling, hetzij overgeschreven naar vrije rekening; het voor aankoop van investenngs- en bc eg- gingscertificaten bestede bedrag aan geblokkeerde middelen was onbeduidend en kan in het verslag jaar bij onze boerenleenbanken op ruim 2 millioen worden gesteld. Globale berekeningen e en uitgewezen, dat een bedrag van rond 35 millioen van optie- of beleggingsrekening naar vrije reke ning is overgeschreven, waaruit mag worden geconcludeerd, dat na eliminering van de invloeden ui hoofde van belastingbetaling en overboeking van optie- of beleggingsrekening naar vrije rekening en na aftrek van een bedrag voor rente-beschrijving ad 9,5 millioen, het saldo van de netto toene ming der gelden bij onze boerenleenbanken geadministreerd op vrije spaar- en lopende rekening kan'worden gesteld op rond 23,75 millioen. Ten laste van geblokkeerd tegoed werd in totaal rond f 45 millioen naar de fiscus overgeheveld. Tenslotte laten wij hieronder volgen een vergelijkend overzicht van de totale inlagen en terugbetalingen op vrije spaarrekening bij de Rijkspostspaarbank, de bijzondere Spaarbanken en de bij onze Centrale Bank aangesloten boerenleenbanken, gedurende 1948 (in duizenden guldens). Rijkspostspaarbank Bijzondere Spaarbanken Boerenleenbanken Inlagen 252.440 347.590 184.250 Terug betalingen 351.300 363.500 205.600 Indien in de geschetste ontwikkeling der spaarvorming voor het nationaal herstel een gelukkig ver schijnsel mag'worden gezien, dan is het ook van belang te constateren, dat hiertoe bij de bestaande spaarmogelijkheden, die voorshands beperkt zijn door grote uitgaven zowel in de gezins- als in de bedrijfshuishoudingen, vooral het terugkerende vertrouwen heeft bijgedragen. Ongetwijfeld zou deze

Rabobank Bronnenarchief

Jaarverslagen Coöperatieve Centrale Boerenleenbank | 1948 | | pagina 4