8
ednjven noodzakelijk hadden geoordeeld. Daardoor werd voor de publiekrechtelijke lichamen
tevens de mogelijkheid geopend tot conversie van de uitstaande schuld in een lager rentetype, waar
van onze Centrale Bank evenals van de grootscheepse practisch gedwongen conversie-operatie van
staatsschuld in het rendement van haar beleggingen nadeel ondervond. Meer en meer blijkt dat
een behoorlijk rendement der beleggingen bij handhaving van het huidige rentepeil op de markt'voor
overheidsleningen op de duur slechts zal kunnen worden bereikt, indien volstaan zou kunnen wor
den met een belangrijk geringere graad van liquiditeit der instelling dan wij thans geboden achten.
er ergaande vaste belegging kan echter eerst in aanmerking komen, nadat na afwikeling der ge
blokkeerde saldi een meer stabiele toestand wat betreft de aan onze landbouwcredietorganisatie
toevertrouwde gelden is ingetreden. Wij betwijfelen, of deze toestand reeds met Augustus van het
lopende jaar zal zijn bereikt. De toeneming van de post debiteuren der Centrale Bank van 17
mi loen tot 24 millioen als gevolg van de uitbreiding der relaties en van de toegenomen omzetten
bij de gefinancierde instellingen, hoe belangrijk op zichzelf opk, kon het totale rendementsbeeld van
de uitzettingen der Centrale Bank niet betekenend beinvloeden.
De rendabiliteit van het bedrijf der Centrale Bank kon op peil worden gehouden, doordat ten
aanzien van een deel der door de boerenleenbanken aan de Centrale Bank, toevertrouwde gelden,
m verband met het minder stabiele karakter daarvan, met een lagere rentevergoeding kon worden
volstaan Deze bedroeg over de gelden in rekening-courant gestort en over de gelden op reke-
ning dagdeposito, die met het geleidelijk wegtrekken van het geblokkeerd geld steeds meer overwe
gen, 2/s /o Ondanks de daaruit voortvloeiende stijging van de rentelast kon een zodanige bruto
winst worden gemaakt, dat het gehele krachtens voorlopige aanslag verschuldigde bedrag terzake
van vermogensaanwasbelasting ten laste daarvan kon worden gereserveerd. Hierdoor wordt ver-
laard het hoge bedrag, groot 1.200.000,—, uitgetrokken voor voldoening van belastingen dat
mede omvat de terzake van de winst verschuldigde periodieke heffingen. Overigens vertoont de
verlies- en winstrekening het gebruikelijke beeld, met dien verstande dat is voorgesteld een bedrag
van 100.000.— extra te reserveren voor bestrijding van de kosten der viering in 1949 van het
gouden jubileum van de Centrale Bank en het pensioenfonds te doteren met een bedraq van even
eens 100.000.
Aan het slot van onze algemene toelichting op de jaarcijfers past een woord van welverdien
de dank aan de beheerders en kassiers der boerenleenbanken voor hun toewijding, evenals aan het
personeel der Centrale Bank, waaraan in verband met de totstandgekomen reorganisatie der admi
nistratie vaak bijzondere eisen werden gesteld.
Bestuur In 1947 werden, behalve de bestuurscommissievergaderingen, 16 vergaderingen van het be
stuur gehouden. In de algemene vergadering van 2 Juni 1947 werd het aftredend lid van ons col
lege de heer Mr. Edm. Delhougne herbenoemd.
Thans is aan de beurt van aftreden de heer
A. N. FLESKENS.
Tot aanvulling van deze vacature zal gelegenheid worden gegeven.
Inspectie De in voorgaande jaren ontstane achterstand in de inspectie kon geleidelijk worden ingehaald
In 1947 werden 445 inspecties verricht, met het gevolg, dat, ondanks het feit dat nog vele rekenin
gen en balansen van boerenleenbanken door onze inspectiedienst moesten worden sluitend gemaakt,
r/nue"de,balanSen Van 1945 9Cheel konden worden afgewerkt, doch thans ook over het boekjaar
46 alle banken zijn gecontroleerd. Bovendien werden 40 buitengewone inspecties gehouden, met
controle van alle bij die boerenleenbanken in omloop zijnde boekjes, terwijl 19 onverwachte kas
controles werden gehouden. Lag nog in 1946 het zwaartepunt bij de inspecties op de balanscon-
tröle, thans is de inspectiedienst wederom begonnen de controle over 1947 op meer uitgebreide
wijze zoals vroeger gebruikelijk was te verrichten.
Cursussen Van bijzonder belang waren de wintercursussen 1947/1948 gegeven door directie en inspec
tie van de Centrale Bank, waaraan werd deelgenomen door beheerders en kassiers van boerenleen
banken in groter getale dan ooit tevoren. In deze cursussen die in 32 plaatsen van het land werden
gehouden en de gehele dag duurden, werden behandeld de grondgedachten en de techniek van de
afwikkeling der geldzuivering, de rentepolitiek en het algemeen boerenleenbankbeleid, de voorschot
en credietverlening, het op 1 Januari 1948 bij alle boerenleenbanken in gebruik genomen nieuw mo
del dagboek, de jaarlijkse controle der in omloop zijnde spaarboekjes, het nieuwe uniforme formulier
voor overschrijvingsopdrachten en de nieuwe regeling voor de kassierssalarissen, die met terugwer
kende kracht per 1 Januari 1947 werd ingevoerd.
Propaqanda Op algemene vergaderingen van boerenleenbanken werden door de inspectiedienst vee
spreekbeurten vervuld, die vooral gewijd waren aan de afwikkelingsregeling der geldsanenng en
het nut van het girale betalingsverkeer voor boer en tuinder. Daarnaast werd ook schriftelijk in
brieven, artikelen, advertenties, in bladen en tijdschriften propaganda gevoerd. In 1947 waren w.j
vertegenwoordigd op de grote landbouwtentoonstelling van de Hollandse Mij. voor Landbouw te
's-Gravenhage, alsmede op vele streektentoonstellingen.
Belastinuen Ook in 1947 werden wederom de aangiften vennootschapsbelasting, vermogensbelasting en
ondernemingsbelasting van de aangesloten banken verzorgd. Daarnaast bracht dit jaar veel extra
werk door de indiening der aangiften vermogensaanwasbelasting. Deze heffing zal volgens de ge
dane aangiften voor onze plaatselijke banken in totaal komen op 1.850.000,—. De wet belasting
herziening 1947 bracht ook voor de coöperaties enkele wijzigingen in gunstige zin. Daarvan is voor
de boerenleenbanken van belang de geschapen mogelijkheid tot belastingvrije reservering voor de
vennootschapsbelasting en het met ingang van 1 Januari 1947 vervallen van de vermogensbelas
ting voor lichamen.
Statistiek Voornamelijk door de eisen, welke de Nederlandse Bank stelde tot verstrekking van opgaven
omtrent het verloop der geblokkeerde gelden, moest over meer gegevens worden beschikt dan in
voriqe jaren. Van de zijde der boerenleenbanken werd hierbij de gevraagde medewerking verleend.
Ook in de toekomst zullen teneinde een inzicht te kunnen verschaffen omtrent het verloop van de
afwikkeling der geldzuivering door de boerenleenbanken extra gegevens moeten worden verschaft
naast de maandelijkse opgaven en jaarstukken, die geregeld aan de Centrale Bank worden toege
zonden.
faterieel De wijziging in de administratie der boerenleenbanken, die met ingang van 1 Januari 19
een nieuw-model-dagboek in gebruik namen, alsmede de mechanisatie van de eigen boekhouding der
Centrale Bank, bracht veel werk voor de afdeling materieel, die zelf er toe overging de voorraad
administratie aan de veranderde omstandigheden aan te passen, waardoor het beheer der voorraden
ook bij de toegenomen omvang der leveranties overzichtelijk kan worden gevoerd. Bij de aanschaf
fingen wordt zoveel mogelijk naar uniformiteit gestreefd, waarin de basis is gelegen voor een zui
nige bedrijfsvoering. Het laten drukken van eigen formulieren zonder overleg met de Centrale Ban
is hiermede niet in overeenstemming. Helaas gaat de levering van bestelde machines nog altijd lang
zaam, alhoewel daarin thans verbetering valt te bespeuren.
